ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ 

     Στο πλαίσιο του εορτασμού των είκοσι χρόνων ενεργής πνευματικής και πολιτιστικής παρουσίας του Συλλόγου «Νέοι Ορίζοντες» παρουσιάζουμε το βιβλίο «Στον Αστερισμό του Δ.Ευρώτα» ~ Γράμματα – Επιστήμες – Τέχνες – Πολιτισμός – Ανθρωπισμός – Τόμος 2 ~ (από το Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση) της αξιέπαινης συγγραφέως  κ. Νικολέττας Λεϊμονίτη και Προέδρου του Συλλόγου,  ένα  ανθολόγιο εξαιρετικά επιλεγμένων προσωπικοτήτων της Λακωνίας και ειδικότερα του Δήμου Ευρώτα και της ευρύτερης περιοχής του. Η έκδοση του βιβλίου τελεί υπό την αιγίδα του Ομίλου για την Ουνέσκο Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδας, του Δήμου Ευρώτα, της Δημοτικής Κοινότητας Σκάλας και του Συλλόγου «Νέοι Ορίζοντες»..

Ο μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας «Ευρώτας» κοσμεί το άριστα επιμελημένο εξώφυλλο του βιβλίου και δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ σε αυτό το πρόσωπο, όπου κατά τη μυθολογία ήταν ο τρίτος βασιλιάς της Λακωνίας.  Παντρεύτηκε την Ευρυδίκη και έκαναν μια κόρη τη Σπάρτη (όπου και δόθηκε το όνομά της στην ομόνυμη πόλη). Από τα σημαντικά έργα του βασιλιά Ευρώτα κατά τη θητεία του ήταν και η ρύθμιση της κοίτης του ποταμού που διέσχιζε τη Λακωνία.  Ο Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος Παυσανίας στο βιβλίο του «Παυσανίου  Ελλάδος Περιηγήσεως –  Λακωνικά  – Κεφάλαιο Α΄,  γράφει:

«Οὗτος τὸ ὕδωρ τὸ λιμνάζον ἐν τῷ πεδίῳ διώρυγι κατήγαγεν ἐπὶ θάλασσαν· ἀπορρυέντος δὲ (ἦν γὰν δὴ τὸ ὑπόλοιπον ποταμοῦ ῥεῦμα), ὠνόμασεν Εὐρώταν».

 Ο βασιλιάς Ευρώτας, λοιπόν, άνοιξε διώρυγα και διοχεύτευσε προς τη θάλασσα τα λιμνάζοντα  νερά γύρω από τη Σπάρτη. Το ποτάμι αυτό που δημιουργήθηκε, αργότερα ονομάστηκε Ευρώτας.  Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο βασιλιάς Ευρώτας μετά από μια ατιμωτική ήττα από τους Αθηναίους, έπεσε στο ποτάμι και πνίγηκε και έτσι πήρε το όνομά του. Στην αρχαιότητα το ποτάμι αυτό λεγόταν «Ίρις». Εκεί οι νέοι Σπαρτιάτες λούζονταν χειμώνα-καλοκαίρι, συνηθίζοντας στη σκληραγωγημένη ζωή.

Σίγουρα όλα αυτά τα γνωρίζουμε, εμείς που είμαστε από αυτόν τον ευλογημένο τόπο, όπου έχουμε γεννηθεί,  μεγαλώσει και γαλουχηθεί με τις αξίες και τις παραδόσεις του, ή είναι η καταγωγή των προγόνων μας, ή ακόμα έχουμε επιλέξει να ζούμε εδώ,  αλλά αξίζει να τα μελετάμε και να τα αναφέρουμε πάντα όταν μας δίνετε η ευκαιρία, και μάλιστα για έναν τόπο όπου η ιστορία του και η παράδοσή του ξεκινά αιώνες πριν.

Η συγγραφέας έχει αφιερώσει το βιβλίο αυτό «Σε όσους αγάπησαν και αγαπούν αυτόν τον τόπο» και, συνεχίζει στον πρόλογό της «Σε έναν τόπο με πλούσια ιστορία και πολιστισμό. Με δαντελένιες ακρογιαλιές και ουρανό με εκατομμύρια αστέρια. Με πράσινες πλαγιές και αδιάβατα λαγκάδια.Τόπο με ήλιο καθαρό και ολόγιομο φεγγάρι. Με πολλά αστέρια στον ουρανό του, που έλαμψαν , λάμπουν και θα λάμπουν».

Ο αναγνώστης διαβάζοντας το πόνημα αυτό θα ανακαλύψει αυτόν τον ουρανό με τα πολλά αστέρια και θα αντιληφθεί, ότι πρόκειται για μια τεράστια προσφορά στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού αυτού του τόπου, μέσα από τις διαπρεπείς προσωπικότητες που ανθολογούνται, στον χώρο των γραμμάτων, των τεχνών, της επιστήμης και του πολιτισμού, της εκκλησίας, του αθλητισμού και γενικότερα της κοινωνικής προσφοράς. Με ευαισθησία ψυχής και άπλετο ταλέντο, η συγγραφέας συνέθεσε ένα ανθρώπινο ψηφιδωτό  με προσωπικότητες από  όλα τα φάσματα της κοινωνικής ζωής μας, από την αρχαιότητα έως και σήμερα, με επίκεντρο τον τόπο της, το τόπο μας, την πατρίδα που μας γέννησε, που μας μεγάλωσε ή που μας φιλοξενεί. Εγώ προσωπικά, διέγνωσα την ανάγκη της συγγραφέως να γράψει για τους ανθρώπους που αγάπησαν και αγαπούν αυτόν τον τόπο, γιατί η ίδια αγάπησε  την παράδοση αυτού του λαού , ή ίδια αγαπά  την ιστορία αυτής της μικρής πατρίδας, αλλά όχι και τόσο μικρής όπως διαφαίνεται ολοκάθαρα από το μεγαλείο των ανθρώπων της, μέσα στον αέναο χρόνο, ανά τους αιώνες.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 5 κεφάλαια. Το 1^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει προσωπικότητες του χώρου των γραμμάτων. Ποιητές και λογοτέχνες, λόγιοι, ακαδημαϊκοί, συγγραφείς, εκπαιδευτικοί και δημοσιογράφοι συνθέτουν μια υμνωδία στον πνευματικό άνθρωπο που υιοθετεί πνεύμα και αισθητικές αξίες, μέσα από τα έργα τους που έχουν σημαδέψει τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία.

Στο  1^ο Κεφάλαιο, πρώτος αναφέρεται ο  ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος, ο οποίος γεννήθηκε το 1912 στις Κροκεές και απεβίωσε το 1991 στην Πλούμιτσα,  ο μέγα στοχαστής της έμπνευσης, ο Λάκωνας ποιητής με το ύψιστο όραμά του για τον άνθρωπο και την ελπίδα.  Ο ποιητής αγωνίστηκε με τον καθαρό του λόγο, για την αγάπη και την ειρήνη του κόσμου και άφησε τεράστια παρακαταθήκη και κληρονομιά σε εμάς, αλλά και σε  πολλές ακόμα μεταγενέστερες γενιές. Ένα από τα διαχρονικά του ποιήματα που γράφτηκε το 1961 είναι η «Αυτοβιογραφία». Θα παραθέσω ένα μικρό απόσπασμά του:

 «Μη μου σκοτώσετε το νερό.

Μη μου σκοτώσετε τα δέντρα.

Μη μου ξεσκίσετε αυτές τις θείες σελίδες

που τις γράψανε

τ’ ασύλληπτο φως κι ο ασύλληπτος χρόνος

κι όπου σταθώ με περιβάλλουν.

Μη μου σκοτώσετε της γης το ποίημα.

Επιστρατέψτε την αιωνιότητα,

ανάβοντας το Άστρο: «ΑΓΑΠΗ».

Επιστρατέψετε την αιωνιότητα, ανάβοντας

ψηλότερα απ’ όλα, πάνω απ’ το έτοιμο

βάραθρο, το άστρο: «Ανθρώπινο μέτωπο».

Σας παρακαλούμε:

Αφήστε μας τα πράγματα: Μη μας τα καίτε.

Αφήστε τα έντομα να βρίσκουνε τα άνθη τους».

 

Επίσης,  στο 1^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνται και οι κάτωθι:

Θεόδωρος Πατρικαρέας – Ποιητής-Δημοσιογράφος-Λόγιος (Σκάλα)

Δρ. Γιάννης Βασιλακάκος – Ακαδημαϊκός Καθηγητής (Άγιος Γεώργιος Σκάλας)

Κωνσταντίνος (Ντίνος) Σκάλκος –  Εκδότης-Δημοσιογράφος (Σκάλα)

Παναγιώτα Μπλέτα – Συγγραφέας – Διανοήτρια  (Σκάλα)

Νικολέττα Λεϊμονίτη – Συγγραφέας-Ποιήτρια-Συλλέκτρια (Στεφανιά)

Δημήτριος Διαμαντάκος – Συγγραφέας  (Φιλήσι)

Παναγιώτης Καραμούζης –  Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας (Σκάλα)

Χρήστος Αρμάντο Γκέζος – Ποιητής-Συγγραφέας (γεννήθηκε στη Χιμάρα – διαμένει στη Σκάλα)

Βασιλική Γεωργοπούλου – Συγγραφέας  (Άγιος Γεώργιος Σκάλας)

Το 2^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει προσωπικότητες του χώρου των επιστημών:

Μελετητές και καθηγητές πανεπιστημίων, διακεκριμένοι επιστήμονες ιατροί, ψυχολόγοι και  φιλόλογοι,  συνθέτουν ένα παζλ επιστημονικού και ερευνητικού  περιεχομένου, προβάλλοντας μελέτες και εφαρμογές προηγμένης τεχνολογίας, με εκπροσώπηση στο εξωτερικό και προβολή πλούσιου κοινωνικοερευνητικού έργου.

Στο 2^ο Κεφάλαιο, πρώτος αναφέρεται ο κ.Δημοσθένης Πουλικάκος, Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών-Μηχανολογίας και Επεξεργασίας του Ομοσπονδιακού Τεχνολογικού Ινστιτούτου στη Ζυρίχη της Ελβετίας, ο οποίος γεννήθηκε το 1955 και μεγάλωσε στη Σκάλα. Ο κ.Πουλικάκος είναι διακεκριμένος επιστήμονας και πρόεδρος της Θερμοδυναμικής του ανωτέρω πανεπιστημίου στη Ζυρίχη. Η σημαντική έρευνα που ανέπτυξε αναφερόταν στο τομέα των φαινομένων μεταξύ των επιφανειακών μεταφορών και της θερμοδυναμικής. Το επίκεντρο της έρευνας αυτής είναι η κατανόηση της σχετικής φυσικής, ιδιαίτερα στη μικρό – νανοκλίμακα και η χρησιμοποίηση αυτής της γνώσης για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.

Επίσης, στο 2^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνονται και οι κάτωθι:

Πετρούλα Αραπαντώνη –Δαδιώτη –  Ιατρός Παθολογοανατόμος  (Σκάλα)

Σοφία Ζυγά – Καθηγήτρια Νοσηλευτικής –Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης  (Βλαχιώτη)

Παναγιώτα  (Πέγκυ) Καραμπάτου – Ψυχολόγος-Φιλόλογος-Συγγραφέας (γεννήθηκε στη Σπάρτη και μεγάλωσε στη Σκάλα)

Το 3^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει προσωπικότητες του χώρου των τεχνών και χωρίζεται σε δύο μέρη:

Στο Α΄ Μέρος αναφέρονται προσωπικότητες του χώρου του κινηματογράφου,της σεναριογραφίας, της τηλεόρασης και του τραγουδιού και στο Β΄ Μέρος αναφέρονται προσωπικότητες του χώρου των εικαστικών και της χαρακτικής.

Κινηματογραφιστές, σεναριογράφοι, δημοσιογράφοι, παρουσιαστές τηλεόρασης, ηθοποιοί, ερμηνευτές και τραγουδοποιοί, συνθέτες και  στιχουργοί, εικαστικοί και χαράκτες , ιχνογραφούν ένα τεράστιο ζωγραφικό πίνακα  που αποτυπώνει την λακωνική ψυχή και καρδιά τους, ορισμένοι παρόλο που ζουν στην Αθήνα ή στο εξωτερικό έχουν συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση και διάδοση του σύγχρονου πολιτισμού.

Στο 3^ο Κεφάλαιο (Α΄ Μέρος), πρώτος αναφέρεται ο Λυκούργος Σταυράκος – Διευθυντής της Σχολής Κινηματογράφου και Τηλεόρασης, ο οποίος γεννήθηκε το 1913 στη Μυρτιά και απεβίωσε το 1999. Ο Λυκούργος Σταυράκος ξεκίνησε το 1948 ιδρύοντας στην Αθήνα την ομόνυμη σχολή κινηματογράφου και τηλεόρασης και με   όραμα  την αναγκαιότητα  κινηματογραφικής παιδείας, δημιούργησε μια νέα γενιά εκπαιδευμένων κινηματογραφιστών,   αρκετοί από αυτούς έχουν αποφοιτήσει από τη σχολή του και έχουν διαπρέψει στον χώρο αυτό και στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Έχουν διδάξει στη σχολή κατά το παρελθόν ως καθηγητές, μεταξύ άλλων, κορυφαία ονόματα όπως ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Παντελής Βούλγαρης, ο Ιάκωβος Καμπανέλης, ο Παύλος Μάτεσης και  σήμερα μια νέα γενιά καθηγητών της σχολής ο Χρήστος Καρακεπελής, ο Χριστόφορος Γλεζάκος, ο Περικλής Ηλιού, ο Γιάννης Κατσαμπούλας, ο Θανάσης Βασιλείου, ο Τάκης Μπαστέας, η Πένη Παναγιωτοπούλου και πλήθος άλλων, οι οποίοι  έχουν αποφοιτήσει απο τη Σχολή Σταυράκου με μεταπτυχιακά διπλώματα στην τέχνη του Κινηματογράφου και διαπρέπουν στον συγκεκριμένο χώρο.

Στο 3^ο Κεφάλαιο (Β΄ Μέρος), στο χώρο της ζωγραφικής πρώτη αναφέρεται η ζωγράφος Μαρία Κωστάκου –Κουλουφάκου, η οποία γεννήθηκε το 1922 στη Σκάλα και απεβίωσε το 2015, με μεγάλο ατομικό και συλλογικό έργο. Γράφει η συγγραφέας στο βιβλίο για τη ζωγράφο: «Όσοι αναφέρονται στο έργο της κάνουν λόγο για μια ζωγραφική με διάθεση συχνά υπερβατική και οραματική . Μεταδίδει τη  μοναξιά του καταπιεσμένου αδιεξόδου με τη μονόχρωμη ζωγραφική της απευθυνόμενη κατ΄εξοχήν στον άνθρωπο που απουσιάζει, μεταδίδοντάς μας την ευθύνη αυτής της μοναξιάς, αλλά και την κατηγορία ενός χαμένου παραδείσου».

Eπίσης, στο 3^ο Κεφάλαιο αναφέρονται και οι κάτωθι:

A΄  Mέρος:

Σούλα Πιερράκου – Σεναριογράφος (Σκάλα)

Χριστόφορος Κονταξής – Δημοσιογράφος-Παρουσιαστής (Βρονταμάς)

Γαρυφαλλιά (Λιάνα) Κανέλλη –  Δημοσιογράφος-Παρουσιάστρια-Πολιτικός- (Γεράκι)

Ταϋγέτη Μπασούρη –  Ηθοποιός  (Έλος)

Παναγιώτης (Τάκης) Χρυσικάκος  –  Ηθοποιός (Λεήμονας)

Καλλιόπη (Πέπη) Σταυροπούλου – Ηθοποιός – Καθηγήτρια υποκριτικής (Σκάλα)

Αθηνά Οικονομάκου –  Ηθοποιός  (Σκάλα)

Τζένη Χαρίτου – Τραγουδίστρια (Στεφανιά)

Δημήτρης Πουλικάκος – Συνθέτης – Τραγουδιστής – Ηθοποιός (γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από τη Στεφανιά)

Πάνος Μπούσαλης – Τραγουδοποιός – Συνθέτης- Στιχουργός  (γεννήθηκε  στην Αθήνα με καταγωγή από τα Νιάτα)

Νίκος Βολάκος – Τραγουδοποιός – Συνθέτης – Στιχουργός (γενννήθηκε στο Λαγονήσι Αττικής με καταγωγή από τη Γράμμουσα)

Β^΄ Μέρος:

Μαργαρίτα Βασιλάκου – Εικαστικός- Ποιήτρια  (γεννήθηκε στη Σπάρτη με καταγωγή από τη Σκάλα)

Γιάννης Στεφανάκις – Χαράκτης – Ζωγράφος – Ποιητής (σύζυγος Μαργαρίτας Βασιλάκου)

Κατερίνα Βαρελά – Ζωγράφος (γεννήθηκε στη Σπάρτη και μεγάλωσε στο Βλαχιώτη)

Νικολέττα Σουρτζή– Ζωγράφος – (Σκάλα)

Μαργαρίτα Καρυτσιώτη – Γλεντζέ – Ζωγράφος (Γράμμουσα)

Το 4^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει προσωπικότητες του χώρου του αθλητισμού:

Ολυμπιονίκες, αθλητές του ποδοσφαίρου, του ακοντισμού, του τένις, του καράτε,  δρομείς και προπονητές, συνθέτουν μια πλούσια αρένα με αγωνίσματα και δραστηριότητες από τον δεύτερο αιώνα π.Χ. μέχρι τη σημερινή σύγχρονη εποχή.

Στο 4^ο Κεφάλαιο, πρώτος αναφέρεται ο  αρχαίος αθλητής δρόμου και 5 φορές ολυμπιονίκης Νικοκλής ο Άκριος –  (Από την Ακραία, τη σημερινή Κοκκινιά Γλυκόβρυσης), ο οποίος βάση ιστορικών αναγραφών φέρεται να έζησε την περίοδο μεταξύ 2^ου και 1^ου αιώνα π.Χ. Διακρίθηκε στο αρχαίο αγώνισμα του «Οπλίτη δρόμου» (στο συγκεκριμένο αγώνισμα οι αθλητές φορούσαν αμυντική πανοπλία), του «Δίαυλου δρόμου» (αγώνισμα δρόμου ταχύτητας με διπλάσια διαδρομή από το αγώνισμα «Στάδιον») , του «Δόλιχου» (αγώνισμα δρόμου ημιαντοχής στην αρχαία Ελλάδα , του «Σταδίου» (αγώνισμα δρόμου το οποίο ήταν ένα από τα πέντε κύρια αγωνίσματα του πεντάθλου). Όπως βλέπουμε από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, ο τόπος αυτός έβγαζε και βγάζει  αθλητές και μάλιστα σε αθλήματα που θέλουν καθαρότητα σκέψης, αυτοπειθαρχία, καρτερικότητα και αντοχή.

Επίσης, στο 4^ο Κεφάλαιο αναφέρονται και οι κάτωθι:

Χρήστος Πιερράκος – Αθλητής – Ολυμπιονίκης Ακοντισμού  (Σκάλα)

Γεώργιος Κούτουλας – Ποδοσφαιριστής Α΄Εθνικής Κατηγορίας (Σκάλα)

Κωνσταντίνος Γκουβούσης – Πρωταθλητής Καράτε-Προπονητής (Σκάλα)

Μαρία Σάκκαρη – Τενίστρια (μεγάλωσε στον Αγ.Ιωάννη Γλυκόβρυσης με καταγωγή από τα Νιάτα)

Λυκούργος – Στέφανος Τσάκωνας – Σπρίντερ (γεννήθηκε στη Σπάρτη και μεγάλωσε στο Βλαχιώτη)

 

Το 5^ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει προσωπικότητες που η κοινωνική τους προσφορά ευεργέτησε τον τόπο:

Koινωνιολόγοι, βουλευτές, υπουργοί, ιατροί, επίσκοποι και πρωτοπρεσβύτεροι,  άνθρωποι που ευεργέτησαν αυτόν τον τόπο με την προσφορά τους και την αγιοσύνη τους, ο καθένας στον τομέα του,   ένωσαν την αγάπη τους για τη Λακωνία και τα ονόματά τους γράφτηκαν στο ανάγλυφο βιβλίο της ιστορίας και του πολιτισμού της πατρίδας μας.

Στο 5^ο Κεφάλαιο, πρώτος αναφέρεται ο Θαλής Κουτούπης, ο οποίος γεννήθηκε το 1870 στην Πετρίνα και απεβίωσε το 1935 και υπήρξε από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Λακωνίας. Ο Θαλής Κουτούπης διετέλεσε Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας το 1916, στην κυβέρνηση του Βενιζέλου, όπου κατά τη θητεία του καθιερώθηκε το 8ωρο εργασίας. Η βίλα του, ένας επιβλητικός πύργος για την εποχή του και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας στην Κηφισιά, όπου χτίστηκε περίπου το 1910,  επιτάχθηκε από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια της κατοχής, και, αργότερα η οικογένειά του τον δώρισε στον Δήμο Κηφισιάς. Αυτός με τη σειρά του παραχώρησε τον πύργο στο Υπουργείο Πολιτισμού, όπου σήμερα φιλοξενεί την Αρχαιολογική Συλλογή της Κηφισιάς.

Επίσης, στο 5^ο Κεφάλαιο, αναφέρονται και οι κάτωθι:

Αντώνιος Αποστολάκος –  Ευεργέτης – Μηχανοδηγός (Έλος)

Γεώργιος Γρυπιώτης – Ιατρός  (Στεφανιά)

Άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Γουβιώτης – Γεννήθηκε το 1758 στις Γούβες και απεβίωσε το 1773.  Σε ηλικία 15 ετών και συγκεκριμένα στις 19-10-1773 μαχαιρώθηκε στην καρδιά από Τούρκο. Μετά από δύο μέρες απεβίωσε και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου. Στις 21 Οκτωβρίου τιμάται η μνήμη του και είναι πολιούχος της τοπικής κοινότητας Γουβών Δήμου Ευρώτα.

Άνθιμος Σκαλιστήρης – Επίσκοπος Έλους (1811-1821)

Πατήρ Ιωάννης Τσιγκούνης-Πρωτοπρεσβύτερος  (Ελίκα)

Ζεύγος Καλοειδή – Ευεργέτες- Γεωργία Μανωλάκου (Βλαχιώτη) και Δημήτριος Καλοειδής (Πετρίνα)

Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης κ.Πρόδρομος (με καταγωγή από το Δαφνί )

 

Κλείνοντας, θέλω να συγχαρώ τη συγγραφέα κ. Νικολέττα Λεϊμονίτη, για την αξιέπαινη προσπάθειά της να αναδείξει σημαίνοντες ανθρώπους της περιοχής του Δήμου Ευρώτα με το νέο της βιβλίο «Στον Αστερισμό του Δ.Ευρώτα», όπου με ανιδιοτέλεια, ευαισθησία, αγάπη και ταλέντο, συμπεριέλαβε εξέχουσες προσωπικότητες, συμβάλλοντας  στην προβολή του πολιτισμού μας. Ευχόμαστε στην αγαπητή Νικολέττα καλοτάξιδο από καρδιάς το νέο της βιβλίο, να συνεχίσει τις άοκνες πνευματικές της προσπάθειες, χαρίζοντάς μας και στο μέλλον ωραίες πνευματικές δημιουργίες!

Σας ευχαριστώ θερμά!

Τζούλια Πουλημενάκου

 

Η ομιλία-παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Σκάλας Δ.Ευρώτα, το Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2019, στο πλαίσιο του εορτασμού των 20 χρόνων του Συλλόγου «Νέοι Ορίζοντες» 1999-2019

 

Φωτογραφίες: youtubeMANINEWS

Γράφει η  Τζούλια Πουλημενάκου

 «Τελευταία, έγινα πολύ ευσυγκίνητη, αλλά μ’ αρέσει. Το αποδέχομαι ευχάριστα και δεν ψάχνομαι να βρω από πού πηγάζει αυτό το συναίσθημα. Αξίζει, σκέφτομαι, να δείχνουμε στα παιδιά μας τα αισθήματά μας. Αξίζει να γνωρίζουν πως τα σκεφτόμαστε πολύ, πως μας λείπουν, πως τα λατρεύουμε, πως όταν φεύγουν αδειάζει η φωλιά μας.» Ν. Μ.-Κ.

Ο Γάλλος μυθιστοριογράφος Βίκτωρας Ουγκώ είχε πει: «Όσο μακριά και να πάει ο νους ποτέ δε φτάνει εκεί που μπορεί να φτάσει η καρδιά.» Η «Άδεια φωλιά» της συγγραφέως Νίκης Μπλουτή-Καράτζαλη πέτυχε αυτό ακριβώς: να φτάσει στην καρδιά μας. Ένα βιβλίο που αποτελείται από 28 αυτοτελείς ιστορίες, ένα βιβλίο πλήρες ανθρωπίνων συναισθημάτων.

Η συγγραφέας με την εξαιρετική και αφοπλιστική της πένα περιγράφει με σαφήνεια και καθαρότητα όλα τα πεπραγμένα της ζωής του ανθρώπου και συγκεκριμένα της ελληνικής κοινωνίας μας.  Η γραφή της ρέει άφθονη, σαν την άμμο μέσα στην κλεψύδρα, μεταφέροντας διαχρονικά μηνύματα στον αναγνώστη,  σε όλα τα φάσματα της σύγχρονης ζωής μας. Η συγγραφέας με αυτή, λοιπόν, τη γραφή της, μπαίνει ολοκληρωτικά στο μυαλό και στην ψυχή των  ηρώων της, βιώνει όλα τα συναισθήματα του ανθρώπου, και μας τα μεταφέρει αυτούσια και αληθινά σα να συμβαίνουν αυτή τη στιγμή και να διαδραματίζονται μπροστά της. Με έντονη ενσυναίσθηση ενσωματώνεται με τον ήρωα, άλλοτε σε πρώτο πρόσωπο και άλλοτε σε τρίτο, μας καθηλώνει με τα θέματα που διαπραγματεύεται, τα οποία είναι η καθημερινή πραγματικότητα της κονωνίας μας την δύσκολη αυτή εποχή που βιώνουμε όλοι μας.  Η απώλεια, ο φόβος, η  προσφυγιά, η μοναξιά, η οικονομική κρίση, ο πόλεμος, οι ανθρώπινες σχέσεις, κοινωνικά και υπαρξιακά προβλήματα,  θέματα που διαπραγματεύεται η συγγραφέας και καταφέρνει να μας συγκινήσει και να μας προβληματίσει. Αρκετές φορές η πένα της μοιάζει σαν κοφτερό μαχαίρι, καθρεφτίζοντας την πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας.

Γράφει στο διήγημα με τίτλο «Το κελί» :

«Μας εγκατέλειψαν στο μαρτύριό μας. Ο ένας μετά τον άλλον έκλειναν εσκεμμένα τ’ αυτιά τους και σφάλιζαν τις πόρτες πίσω τους, μετά από έναν ομηρικό καβγά μας. Είμαι πολύ οργισμένη με όλους. Τι θα άλλαζε αναρωτιέμαι, αν συμπεριφέρονταν διαφορετικά. Πώς θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν; Δεν ξέρω…./Η σιωπή είναι αφόρητη, μονάχα οι πνιχτές ανάσες τους τη μαχαιρώνουν.»

 Η συγγραφέας όμως ξέρει, έχει έντονη ενσυναίσθηση και ακριβώς μπαίνει στον ρόλο της ηρωίδας –που στο συγκεκριμένο διήγημα κακοποιείται από τον σύζυγό της, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να τον σκοτώσει, και κραυγάζει μέχρι το τέλος για αυτήν την  κοινωνία που κωφεύει σε τέτοια θλιβερά θέματα.

Η «Άδεια φωλιά» της Νίκης Μπλουτή-Καράτζαλη είναι ένα βιβλίο το οποίο ο αναγνώστης θα βιώσει μαζί με τους ήρωες συναισθήματα πόνου, φόβου, μισεμού, αλλά και αγάπης, ελπίδας, αλληλεγγύης και προσφοράς προς τον άνθρωπο.  Αποτυπώνει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας, αλλά στον αντίποδα υπάρχει η θετική πλευρά της ζωής, εκεί που φωλιάζει η αγάπη, η πίστη και η ελπίδα.

Γράφει στο διήγημα με τίτλο «Εκείνη τη μέρα» (που είναι αφιερωμένο στην 17χρονη Βασιλική):

«Σηκώθηκα ταραγμένη απ’ το κρεβάτι και απ’ τον φόβο μου δεν μπορούσα να κάνω βήμα. Ο σπαραγμός της μάνας συνέχισε να μου τρυπάει τ’ αυτιά και μέχρι να τα καταφέρω να φτάσω στην κουζίνα, οι μισοί γείτονες είχαν ήδη κατέβει αναστατωμένοι αλλά οι δικοί όλοι έλειπαν. Ο πόνος ενός εννιάχρονου παιδιού δεν περιγράφεται με λέξεις. Ούτε ο πόνος του γονιού που χάνει το σπλάχνο του. Αυτός ο πόνος της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου παρηγοριά δεν έχει κι ούτε μερώνει ποτέ.»

 Η συγγραφέας σκιαγραφεί με λεπτομέρεια τους χαρακτήρες των ηρώων της, των απλών ανθρώπων της διπλανής πόρτας, αυτούς τους τόσο γνώριμους σε όλους μας, πάντα με σωστή κατανομή των ρόλων, έτσι ώστε να αποκομίσει ο αναγνώστης τα σωστά και σαφή μηνύματα. Θα χαρακτήριζα την «Άδεια φωλιά» ένα βιβλίο κοινωνικού προβληματισμού, όχι τόσο να φανούν οι χαρακτήρες των  ηρώων της, αλλά περισσότερο για φανούν τα πραγματικά, κοινωνικά προβλήματα που βιώνει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας.

Γράφει η συγγραφέας στο διήγημα «Το διάλειμμα» :

«Εγώ είμαι ένα ξεχωριστό παιδί./…Στην παράλληλη δασκάλα μου οφείλω τη μισή μου επιτυχία. Η άλλη μισή οφείλεται στη φαντασία μου/… είναι τυχεροί  οι άνθρωποι που έχουν φαντασία, γιατί τους δίνει τη δυνατότητα να ξεφεύγουν με τον νου από τη σκληρή πραγματικότητα.»

Τα μηνύματα ο αναγνώστης τα λαμβάνει καθαρά. Άλλωστε τα γνωρίζει και τα ξεχωρίζει. Βιώνει κι αυτός ίδια συναισθήματα. Όλοι μας έχουμε νιώσει το συναίσθημα τής απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου μας, όλοι έχουμε έστω και μια φορά στη ζωή μας πανικοβληθεί, φοβηθεί ή τρομάξει. Τη συγγραφέα δεν την απασχολεί οι ιστορίες της να έχουν καλολογικά στοιχεία, να είναι περίπλοκες, με ακαταλαβίστικες λέξεις και δυσκολονόητες. Με γλώσσα κατανοητή και λιτή τα νοήματά της είναι μεστά και ολοκληρωμένα για τον αναγνώστη.

Γράφει στο διήγημα με τίτλο «Ρε Παναγιώτηηη..» (που είναι αφιερωμένο στους βιοπαλαιστές του σήμερα):

«Πώς ν’ αλλάξει ένας άνθρωπος συνήθειες απ’ τη μια στιγμή στην άλλη; Πώς τα καταφέρνουν μερικοί; …αναρωτιέται μες τη μαυρίλα του; Ποιος θα του δώσει δουλειά στα πενήντα του;/ Ένας αφόρητος πόνος κι ένα σφίξημο στο στήθος τού θόλωσαν το βλέμμα./Γονάτισε τρομαγμένος στη μέση του πεζόδρομου. Φώναξε για βοήθεια. /Δεν τα κατάφερε. /Ένιωσε τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν.»

Τέλος, δε θα μπορούσα να παραλείψω ένα ακόμα λογοτεχνικό εύρημα στην «Άδεια φωλιά», αυτό της διάσωσης της τοπικής ελληνικής διαλέκτου, που είναι από τα σημαντικότερα θέματα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Να μη χαθεί η ντοπιολαλιά της ελληνικής περιφέρειας και μέσα από τις ιστορίες και τα διηγήματα να αναδειχθεί και να διασωθεί.

Γράφει η συγγραφέας στο διήγημα «Σε διάστασ’»:

«Δεν π’ στεύου, τ’ λέου, να κάνιτ’ κάνα αστείου κι να μας θάψιτ’ χώρια μιθαύριου; Αυτό στου λέου, δε θα τ’ αντέξου. Να, πώς να ‘ταν τρόπους να πέθινα τώρα δα, άμα πρόκειτ’ να γίν’ αυτό του πράμα. Θα ‘μαστ’ στουν ίδιου τάφου μι τουν παππού σ’ κι ας είμαστ’ σι διάστασ’  ε;» του ρώτ’σα για να σιγουριφτού , κι άμα μού ‘λεγ’ τίπουτα σούξου μούξου, δε θα τ’ άφ’να μι τίπουτα να προυχουρήσ’ τα χαρτιά.»

Θα μπορούσα να αναλύσω κι άλλες από τις ιστορίες της «Άδειας φωλιάς», αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Σκοπός μου είναι ο αναγνώστης να διαβάσει τις ιστορίες της συγγραφέως, να σκεφτεί, να προβληματιστεί και ίσως να βρει και τις λύσεις για ένα καλύτερο  αύριο, για έναν καλύτερο κόσμο.

Εύχομαι στη συγγραφέα καλοτάξιδη η «Άδεια Φωλιά» της και μακάρι όλοι εμείς να γεμίσουμε με όλα αυτά τα συναισθήματα που εγείρει η ανάγνωσή της, συναισθήματα αγάπης, προσφοράς και ενσυναίσθησης, που διακρίνουν τη συγγραφέα και αποτυπώνονται στην πένα της.

Άλλωστε όπως μας λέει και η ίδια  στο ομότιτλο διήγημα «Άδεια φωλιά»:

«Με την αγάπη για οδηγό πορεύτηκα μέχρι τώρα στη ζωή μου, κι η αγάπη για μένα δε λαθεύει ποτέ, να το ξέρεις./Κρατάει το σκήπτρο σαν βασίλισσα, είναι το βαθύτερο απ’ όλα τα αισθήματα και το πιο αληθινό…/Χορταίνεται η αγάπη, ψυχή μου;»

Τζούλια Πουλημενάκου

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Η συγγραφέας Νίκη Μπλούτη Καράτζαλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Γεώργιο Λιβαδειάς. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ζει μόνιμα με την οικογένειά της στη Λιβαδειά και ασχολείται με τη συγγραφή.Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά περιοδικά (Λόγω Γραφής, vivlionet, Gulturagenta, Θεματοφύλακες βιβλίων κ.α) και στην τοπική εφημερίδα «Διάβημα». Τελευταία, συνεργάζεται με τo ψηφιακό περιοδικό «GreekAffair», καθώς επίσης και τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής» στην οποία δημοσιεύει διηγήματα στη στήλη «Ένα τραγούδι για σένα». Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής και έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις για παιδιά (ανάγνωση, εργαστήρια δημιουργικότητας) στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς. Διηγήματά της διακρίθηκαν σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχουν συμπεριληφθεί σε Ανθολογίες.Έχει εκδώσει δυο μυθιστορήματα, «Όταν η σιωπή μιλάει στα όνειρα»(Πρότυπες εκδόσεις Πηγή)- Νοέμβριος 2014, και «Κάποτε… στον Παράδεισο» (Εκδόσεις Όστρια)- Μάιος 2016. Το 2017 κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή διηγημάτων της με τίτλο  «Το κίτρινο δάνειο». (Εκδόσεις Όστρια)- Νοέμβριος 2017.  Το διήγημα «Το κίτρινο δάνειο» πήρε το Α’ Βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό της Εταιρίας ΕΤΕΠΚ το 2016 και το διήγημα  «Τα φιλαράκια» διακρίθηκε με έπαινο στον ίδιο διαγωνισμό το 2017.

 

Επιμέλεια κειμένου και μεταφορά στο διαδίκτυο:Τζούλια  Πουλημενάκου

Για το «Επί-Λόγου» – Συγγραφικά αφιερώματα

Αθήνα Οκτώβριος 2019

 

ΟΜΙΛΙΑ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Γυναίκα και Ποίηση.  Είναι κάτι που δημιουργείται νέο, είναι κάτι που έρχεται ζωντανό, που μας φέρνει ζωή. Η Γυναίκα δημιουργεί, οι Ποιητές δημιουργούν. Άρα, η Γυναίκα και η Ποίηση είναι δύο δυνάμεις δημιουργικές, αμφίδρομες, οι οποίες μας φέρνουν κάτι καινούργιο, κάτι νέο, μια νέα οντότητα σχεδόν εκ του μηδενός.

  Μήπως, λοιπόν, όταν λέμε Ποίηση εννοούμε Γυναίκα; Kαι αντίστροφα, όταν λέμε Γυναίκα, εννοούμε Ποίηση; Φυσικά, εδώ δεν θέλουμε να παρεξηγηθούν οι άντρες, γιατί υπάρχουν και άντρες ποιητές, αλλά μιας και μιλάμε για τη Γυναίκα και την Ποίηση, θα δώσουμε μια έμφαση περισσότερο στη Γυναίκα, στη μητέρα που φέρνει στον κόσμο τα παιδιά της και τα μεγαλώνει και στην Ποίηση που και αυτή φέρνει στο φως τα δικά της πνευματικά «παιδιά».

  Η Ποίηση στη σύγχρονη μορφή της κατακτά όλο και περισσότερους και πιο εκφραστικούς τρόπους διαιώνισής της. ΄Οπως η Γυναίκα τροφοδοτεί με ζωή την ανθρωπότητα, έτσι και η Ποίηση τροφοδοτεί με ζωή την ομορφιά του νου και της ψυχής, διεισδύει στο παρελθόν, τοποθετείται στο παρόν και ανακαλύπτει τις αόρατες πτυχές του μέλλοντος, ως ένας άλλος προφήτης,  μέσα από τη λογική και το συναίσθημα -, όπου το βρίσκουμε αρκετές φορές στον γυναικείο τρόπο και λόγο γραφής -, άλλοτε με ρομαντικό και άλλοτε με λυρικό ύφος, ελεύθερη ή ομοιοκατάληκτη, γαληνεύει την ψυχή μας, αλλά και λιτή με καθαρή σαφήνεια, αλλά και αρκετές φορές με ύφος ασαφή, υπαινικτικό, υπερρεαλιστικό, ανάλογα με τον χρόνο και τα βιώματα της εποχής που γράφεται. Αλήθεια, πόσο πολύ μοιάζει η Ποίηση με τη Γυναίκα;

  Έτσι όπως ανέτειλε μια νέα εποχή για τη Γυναίκα τον τελευταίο και πλέον αιώνα, σε προσωπικό και  επαγγελματικό επίπεδο, έτσι ανατέλει και για την Ποίηση ένας καινούργιος φωτεινός δρόμος συναισθημάτων, ευαισθησίας, και συνεχούς αναζήτησης για ένα καλύτερο αύριο.

  Ο Ντοστογιέφσκι είπε, ότι: «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Εγώ θα τολμήσω να παραλλάξω λίγο τους στίχους και θα πω, ότι: «H Γυναίκα και η Ποίηση μπορεί να σώσει τον κόσμο», η κάθε μια με τις δικές της ορατές ή αόρατες δυνάμεις.

  Η Γυναίκα είναι η αληθινή Δημιουργός της ζωής και σμιλεύει με αυτή τη δύναμή της την αρμονία σε όλα τα στάδια της ανθρώπινης υπόστασης. Η Γυναίκα στις μέρες μας είναι πιο χειραφετημένη και έχει αρχίσει να συμμετέχει στην κοινωνία και να διεκδικεί όλα τα κοινωνικά και πολιτικά της δικαιώματα και έτσι πολλές φορές έχει το πάνω χέρι σε πολλές καταστάσεις που κατά το παρελθόν το είχε μόνο το ανδρικό φύλο. Δεν θα αναλύσω την ιστορία της γυναίκας ανά τους αιώνες, άλλωστε δε θα μας φτάσει όλη η μέρα να συζητάμε και να αναλύουμε την ιστορία της, την εξέλιξή της από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα, τη γυναίκα στο Βυζάντιο, τη γυναίκα του μεσοπολέμου, την εταίρα, την παλλακίδα, τη δούλα, τη γυναίκα της υπαίθρου, την ηρωίδα γυναίκα όλων των αγώνων τής Επανάστασης για την ελευθερία της πατρίδας μας, ή ακόμα και τη γυναίκα της δικής μας πατρίδας τη μανιάτισσα, τη σπαρτιάτισσα ή τη σύγκρια, και πόσες άλλες γυναικείες ταυτότητες υπάρχουν, που ίσως μια άλλη φορά επεκταθούμε εκτενέστερα. Σ’ ένα σημείο όμως θα ήθελα να σταθώ περισσότερο που πιστεύω είναι από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της – εκτός από το ότι έγινε οικονομικά ανεξάρτητη και «μπήκε» στον επαγγελματικό χώρο των αντρών -, το ότι σήμερα είναι περίπου ίση με τον άντρα σε ό,τι αφορά τον πολιτικό στίβο, όπου από αυτό το σημαντικό βήμα, ακούγεται η φωνή της, ο λόγος της, η δυναμική της, δικαίωμα που ήταν αποκλειστικά του «δυνατού» φύλου» -των αντρών-, εκείνη η κατά τ’ άλλα «αδύναμη». Και λέω “περίπου” γιατί έχει πολύ δρόμο ακόμα να διανύσει σ’ έναν τέτοιο στίβο, κατ’ εξοχήν ανδροκρατούμενο.

  Παρ’ όλα αυτά βέβαια, υπάρχουν ακόμα δύσκολες καταστάσεις στον βίο της γυναίκας ανά τον κόσμο, κυρίως σε υποανάπτυκτες χώρες, που την τοποθετούν σε κατώτερη θέση από τον άντρα, στερώντας της την ελευθερία για προνόμια και ευκαιρίες σε επαγγελματικούς – ως επί το πλείστον – χώρους. Έτσι, η Γυναίκα, έχει να δώσει πολλούς ακόμα αγώνες στο μέλλον, διεκδικώντας περισσότερα δικαιώματα και επιλογές για ίση εξέλιξή της με τον άντρα.

  Η σύγχρονη Γυναίκα έρχεται αντιμέτωπη με έναν άνισο αγώνα, όπου στη μία πλευρά βρίσκεται η επαγγελματική σταδιοδρομία της και στην άλλη πλευρά η μητρότητα, έχει πολλές φορές το δίλημμα να ακολουθήσει το όνειρό της ή να μείνει στο σπίτι να αναθρέψει τα παιδιά της και πώς θα οργανώσει ένα σωστό σπιτικό ταυτόχρονα με την εργασιακή της κατάσταση. Ο βιολογικός ρόλος της Γυναίκας, πάντως, θα είναι πρωταρχικός και αναντικατάστατος και η αίσθησή του στην κοινωνία θα την κάνει να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση για να ξεπεράσει όλες αυτές τις στερήσεις και τα άνισα εμπόδια.

  Τώρα, όσον αφορά την Ποίηση και τον ρόλο των ποιητών, αυτός πρέπει να είναι πρωτοποριακός με όραμα και ενεργούς στόχους. Η αισιοδοξία, η αλήθεια και η αυτοπεποίθηση πρέπει να συνυπάρχουν σε όλους τους ποιητές και συγκεκριμένα σ’ αυτούς που έχουν να παρουσιάσουν ένα σημαντικό έργο. Πάντα σεβόμενοι τη σημαντική συμβολή των άξιων ποιητών τής χώρας μας και την παρακαταθήκη και ανεκτίμητη κληρονομιά που μας άφησαν, πατώντας στα χνάρια τους, πάντα να προβάλλουν την ψυχή του ανθρώπου και την ανωτερότητά της, που αυτό είναι το ύψιστο αγαθό της ύπαρξής μας.

  Η γνήσια Ποίηση με την απαράμιλλη ομορφιά τής Ελληνικής γλώσσας, τη διαχρονικότητα των νοημάτων της, τη λυρική της μορφή ανά τους αιώνες, πιστοποιεί ένα όραμα μεγάλων αξιών, βαθιάς πνευματικής αναζήτησης μεταξύ και των ποιητών αλλά και αυτών που διαβάζουν και εμπνέονται από αυτήν. Επίσης, η αυθεντική Ποίηση διασώζει την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας και γίνεται κρίκος που ενώνει τις πνευματικές με τις ηθικές αξίες, τη λογική με το συναίσθημα, το παρελθόν με το σήμερα και κατά προέκταση με το θεϊκό στοιχείο.

  Η Ποίηση, καταλήγοντας, δίνει πνευματική τροφή και μελέτη σε όσους καταπιάνονται με αυτήν και θέλουν να την αποκρυπτογραφήσουν και να αναλύσουν ακόμα και τα πιο δύσκολα νοήματά της.  Η απαγγελία, δε, ενός ποιήματος προσφέρει γαλήνη, ευχαρίστηση και ανάταση ψυχής. Σε ταξιδεύει, σε αναγεννά, σε μεταφέρει σε μαγικές ρόδινες αυγές και μετουσιώνει τη λύπη σε χαρά και το μηδέν σε παν. Ο Ποιητής γράφει με την ατόφια, γνήσια και αληθινή ψυχή του, καταθέτοντας το πνεύμα του και την καρδιά του.

  Πόσο σημαντική είναι η Γυναίκα για τους ποιητές φαίνεται από τη γραφή τους, εμπνεύστηκαν και ύμνησαν τη Γυναίκα με τους στίχους τους.

  Mπορούμε να ξεχάσουμε τους υπέροχους λυρικούς στίχους της “Ελένης” του Νομπελίστα Ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη, όπου υμνεί τη γυναίκα ;

 « Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι,
μουσκέψανε τα λόγια που είχανε γεννήσει αστροφεγγιές,
όλα τα λόγια που είχανε μοναδικό τους προορισμό. Εσένα!
Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως,
πριν απ’ τον έρωτα έρωτας
κι όταν σε πήρε το φιλί
γυναίκα…»

   Ή τους μοναδικούς στίχους του Ποιητή μας Γιάννη Ρίτσου, όπου η Γυναίκα αναζητεί τον εσώτερο εαυτό της στη “Σονάτα του σεληνόφωτος”:

 «Άφησέ με να ’ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!

Είναι καλό το φεγγάρι, – δε θα φαίνεται που άσπρισαν τα μαλλιά μου.

Το φεγγάρι θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δεν θα καταλάβεις.
Άφησέ με να ‘ρθω μαζί σου.

Όταν έχει φεγγάρι μεγαλώνουν οι σκιές μέσα στο σπίτι,
αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες.

Ένα δάχτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου
Λησμονημένα λόγια – δεν θέλω να τ’ ακούσω. Σώπα…» 

      Επίσης, ο Ποιητής των ναυτικών μας Νίκος Καββαδίας γράφει στο ποίημά του «Γυναίκα»:

 “Βαμμένη. Να σε φέγγει φως αρρωστημένο διψάς χρυσάφι.

Πάρε, ψάξε, μέτρα . Εδώ κοντά σου, χρόνια ασάλευτος να μένω

ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα”.

     Aλλά και μια Γυναίκα Ποιήτρια η Κική Δημουλά γράφει για τη Γυναίκα στο ποίημά της «Σημείο Αναγνωρίσεως»:

 “Άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,

εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο. Από μακριά εξαπατάς.

Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθήσει

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες,

πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις. Από κοντά, ξεκαθαρίζει το όνειρο:

δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου

μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο κι η στάση σου είναι η θέλησή σου

κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις την αγωνία του αιχμαλώτου.

Έτσι σε παραγγείλανε στον γλύπτη: αιχμάλωτη.” (Απόσπασμα)

     Ακόμα και ο Λάκωνας Ποιητής μας Νικηφόρος Βρεττάκος γράφει για τη Γυναίκα της πατρίδας του, στο ποίημά του «Η Λακώνισσα»:

 “Η ψυχή μου είναι σήμερα φορτωμένη τα μέλη της
και πορεύεται: τα πλευρά, τα χέρια, τα πόδια μου,
το πρόσωπο κεντημένο απ’ τον χρόνο
με ρυτίδες βαθιές, λοξές, ακατάστατες.
Καθώς η Λακώνισσα με τα ξύλα στις πλάτες της
στο απόκρημνο διάσελο με το μαύρο
ρημαγμένο φουστάνι της (αλλά διπλωμένη
μ’ ένα τούλι απ’ τον ήλιο που δύει)
πέτρα την πέτρα η ψυχή μου πορεύεται.”

     Ας θυμηθούμε και τα μοναδικά «16 χαϊκού» του Νομπελίστα Ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη, όπου έγραψε στίχους για τη Γυναίκα:

 «Γυμνή γυναίκα

το ρόδι που έσπασε

ήταν γεμάτο αστέρια».

«Tα δάχτυλά της

στο θαλασσί μαντήλι

κοίτα: κοράλλια».

      Ή τους τελευταίους στίχους της “Ελένης”, επίσης του Ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη, όπου γράφει για μια γυναίκα:

 «….πώς τόσος πόνος τόση ζωή

 πήγαν στην άβυσσο

για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη».

     Με όσες προεκτάσεις φιλοσοφικές, νοηματικές, πνευματικές έχουν τα συγκεκριμένα ποιήματα για τη Γυναίκα,  ένα είναι το σημείο που καταλήγει ο αναγνώστης που τα διαβάζει ή ο κριτής που τα αναλύει: Είναι ακριβώς εκείνο το σημείο έναρξης, αναφοράς της ουσίας της ανθρώπινης ύπαρξης και μέσα σε ένα αέναο φαύλο κύκλο η Γυναίκα μετουσιώνεται σε Δημιουργός Ζωή. 

Τζούλια Πουλημενάκου

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στο Ξενοδοχείο “Αμαλία” στις 19 Μαρτίου 2019, αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας και την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, σε διοργάνωση τής Διεθνούς Ένωσης Γυναικών Λακωνίας “Οι Λάκαινες”

 

 

Γράφει η Τζούλια Πουλημενάκου 

«Ποτέ ως τώρα δεν είχε αισθανθεί τόσο έντονη την παρουσία ενός απόντα. Κι ο θάνατος αυτός πήρε τη μορφή της ατάραχης νύχτας δίχως φεγγάρι, μόνο με αμέτρητα φωτεινά αστέρια, που σχημάτιζαν δάκρυα στην ουράνια απεραντοσύνη και στάλαζαν πάνω στο ήδη νοτισμένο χώμα του γλυκού φθινοπώρου.Ποτέ πριν στη ζωή της δεν είχε νοιώσει αυτό το αδηφάγο χέρι να της σκίζει τα σωθικά κι εκείνη να μην μπορεί να κάνει τίποτα για να το εμποδίσει. Μόνο το ένιωθε να μπαίνει βαθιά μέσα της και  να την πονάει, να την κομματιάζει, κι αυτή η αστείρευτη αγριάδα σταματημό δεν είχε.

Κοιτούσε μόνο ψηλά με απόγνωση και μέσα στο αδιάκριτο έρεβος τ’ ουρανού, διέκρινε το χέρι μιας γυναίκας που της έγνεφε. Μια μοναδική πηγή ζωής, μέσα στο μαύρο παγωμένο θόλο της δικής της ανυπαρξίας».  Ε.Ι.

Κι όπως ο Αμερικανός ποιητής Έζρα Πάουντ είχε πει : «Καλοί συγγραφείς είναι αυτοί που χρησιμοποιούν μια γλώσσα αποτελεσματική. Που είναι, δηλαδή καθαρή και ακριβής», έτσι και η συγγραφέας του βραβευμένου μυθιστορήματος «Χρυσή Λάσπη» Ελισάβετ Ιακωβίδου, μέσα από την εξαιρετική λογοτεχνική γραφή της κατάφερε να κάνει τη λάσπη της ζωής των τσιγγάνων «χρυσή» κάτω από τα πύρινα χρώματα του ήλιου. Η γραφή της συγγραφέως καταφέρνει να προσεγγίσει μαζί με το όνειρο και τη λογική τού να είσαι ελεύθερος και να παλεύεις για αυτό το ύψιστο αγαθό. Μέσα σε μια κοινωνία που η μοίρα των ανθρώπων είναι καθορισμένη από το πρώτο λεπτό της ζωής τους, η συγγραφέας σε κάνει να βλέπεις τους τσιγγάνους Ρομά με πιο συμπαθητική ματιά και να γίνεσαι ένα μαζί τους και στο τέλος να τους θαυμάζεις για τη δύναμη, τις αξίες και τα πρότυπά τους. Μέσα από τις διεκδικήσεις και τα δεινά τους, να ωριμάζει η έννοια της ελευθερίας, μετατρέποντας τις δυσκολίες τους σε όνειρα, που –άραγε-, μπορούν να πραγματοποιηθούν;

«Το να είσαι συγγραφέας δε σημαίνει να κηρύττεις μιαν αλήθεια, σημαίνει να ανακαλύπτεις μια αλήθεια.», είχε πει ο Τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα.

Κι εδώ, η Ελισάβετ Ιακωβίδου έχει πετύχει αυτό ακριβώς. Να ανακαλύψει μιαν αλήθεια. Κατ΄αρχήν,  με την εξαιρετική λογοτεχνική γραφή της και την ικανότητα τής εναλλαγής του συναισθήματος και της λογικής, έπειτα, με τις σκέψεις και τις ιδέες της να πραγματεύεται διαχρονικές αξίες και τέλος με την αισθητική της άποψη στα γεγονότα, είτε αυτά είναι αληθινά είτε είναι μυθοπλασία. Και η αλήθεια στη «Χρυσή Λάσπη» βρίσκεται ακριβώς μέσα σ’ αυτά τα χώματα, τα αναμεμειγμένα με νερό, που ήταν και το μοναδικό παιχνίδι των παιδιών των τσιγγάνων. Η αλήθεια της ύπαρξης μιας φυλής, που είναι αδήριτα δεμένη με αυτή τη λάσπη που χρυσίζει την άνοιξη από τον ήλιο και που η ανάγκη για καλύτερη ζωή για τους περισσότερους, είναι ανύπαρκτη.

Η ιστορία ξεκινά από κάποιο σημείο στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην οροσειρά της Πίνδου, με ενδιάμεσα περάσματα από τα Βαλκάνια και τη χώρα των Ρως και τέλος την Κωνσταντινούπολη των ευγενών και των αυτοκρατόρων.

Γράφει η συγγραφέας: “Άρχισε να κουνάει τα χέρια της σαν απελπισμένες φτερούγες πουλιών που αργοπεθαίνουν και δεν μπορούν πια να πετάξουν. ΄Ηταν σίγουρη πια, ότι κι αυτή είχε λουστεί από το φως και τα χρώματα της σελήνης. Ήταν πλέον ευδιάκριτη όπως κι αυτοί που τη σίμωσαν. Το ριζικό της ήταν γραμμένο, της το είχε δείξει η μπάμπω της, λίγο πριν πεθάνει.”

Hρωίδα του βιβλίου η μικρή Καρμελίτα, μια τσιγγανοπούλα με ταλέντο και εξυπνάδα, που γεννήθηκε σ’ αυτή τη «Χρυσή Λάσπη», σε μια φυλή που το μέλλον της ήταν καθορισμένο από πριν γεννηθεί, με ένα γολγοθά ζωής μπροστά της, με οδυνηρές απώλειες και απογοητεύσεις, που ακόμα  και η ίδια δεν τις φανταζόταν.

Θα μπορέσει να ξεφύγει από τη μοίρα της, από τη λάσπη που η ζωή την πέταξε; Θα μπορέσει να βρει τη δύναμη να αλλάξει την πορεία της και να ανακαλύψει το δρόμο της αληθινής ευτυχίας; Θα καταξιωθεί ποτέ από κάποια κοινωνία σαν επαγγελματίας, σαν ολοκληρωμένη γυναίκα και σαν ελεύθερος άνθρωπος; Θα τελειώσει η «Οδύσσεια» της Καρμελίτας; Kαι ποιο θα είναι το τίμημα που θα πληρώσει; Θα ζήσει την καλύτερη ζωή που ονειρεύεται;

Ερωτήματα που η ίδια θα πρέπει να τα απαντήσει με πόνο ψυχής και σώματος. ΄Ενας αγώνας δύσκολος. ΄Ετσι άλλωστε δεν είναι και ο αγώνας της ζωής;

Διαβάζοντας το βιβλίο, νιώθεις κι εσύ ένα με τους ήρωες, συμμετέχεις, αγαπάς, συμπονάς, τραυματίζεσαι, απογοητεύεσαι, αλλά περισσότερο βιώνεις, αυτό που η φυλή αυτή έχει γεννηθεί… την ελευθερία… Νιώθεις την ανάγκη αυτών των ανθρώπων να θέλουν να μείνουν σε ένα τόπο, αλλά ταυτόχρονα να μην τους στερείς και την ελευθερία τους στις πράξεις, στον τρόπο ζωής  και στα συναισθήματά τους. Η «Χρυσή Λάσπη» είναι ένα μυθιστόρημα που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με την καθαρή και άρτια λογοτεχνική του έκφραση και ταυτόχρονα συναρπάζει με τη φαντασία και την πλοκή των ηρώων του. Είναι ένα ταξίδι στους ορατούς και αόρατους ρόλους της ζωής, που άλλοτε δυσκολεύουν και προβληματίζουν και άλλοτε στέκονται σαν φωτεινοί φάροι και σε προστατεύουν από τις πιο οδυνηρές καταστάσεις.

Το βιβλίο είναι γεμάτο ανατροπές. Εκεί που νομίζεις ότι όλα έχουν τελειώσει, και δεν υπάρχουν άλλα δεινά στο διάβα της ζωής των ηρώων, εκεί σ΄αυτές τις μαγικές σελίδες,  συμβαίνει κάτι άλλο, ανατρεπτικό, αναπάντεχο, που σε συνεπαίρνει και σε κρατά σε αγωνία μέχρι το τέλος.  Λαχτάρα για λύτρωση, αγάπη και έρωτας, αγωνία, δύναμη και αγώνας, πόνος και δάκρυα… μια συνεχής αναζήτηση καταστάσεων και συναισθημάτων που κάνει αυτό το βιβλίο να το λατρέψεις. Μια πορεία στο άπειρο για την αναζήτηση του ιδανικού, του ονείρου, της αλήθειας, αλλά και της ίδιας της ζωής, μέσα από τη λάσπη που χρυσίζει, ανάμεσα στην ύπαρξη και την ανυπαρξία, σε μια αδιάστατη αλλά πολύ πραγματική ταυτόχρονα Οδύσσεια, που οδηγεί τελικά τον αναγνώστη να πιστέψει, πως η λάσπη μπορεί να γίνει «χρυσή» με δύναμη και αγώνα ψυχής…

Τελειώνοντας, θα ήθελα να μεταφέρω το δικό μου μήνυμα που απεκόμισα διαβάζοντας αυτό το εξαιρετικό βιβλίο της Ελισάβετ Ιακωβίδου.  Ας ακολουθήσουμε αυτό το ταξίδι στο φως, όσο κι αν η πορεία του είναι οδυνηρή και ο αγώνας δύσκολος. Όσο κι αν το τίμημα είναι μεγάλο. Αξίζει να βγούμε από το σπήλαιο της άγνοιας, που μας κρατά ομήρους, δεμένους με τα δεσμά της προκατάληψης, κι ας αναζητήσουμε κι εμείς τη δική μας Ιθάκη, σπάζοντας τις αλυσίδες και όπως η Καρμελίτα, έτσι κι εμείς, να μετατρέψουμε τη δική  μας καθημερινή λάσπη, σε μια «χρυσή» πορεία προς το φως!  

 

Τζούλια Πουλημενάκου

Από την παρουσίαση του βιβλίου “Χρυσή Λάσπη” της Ελισάβετ Ιακωβίδου                                     Αγερανός Μάνης  “Εlise Cottage” , 26 Μαρτίου 2016

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Γράφει η Τζούλια Πουλημενάκου 

Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που έχω την τιμή και την ευκαιρία να μιλήσω για την νέα ποιητική συλλογή  με τον τίτλο «Τροπικοί Δείκτες» του εκλεκτού λογοτέχνη Κωνσταντίνου Μούσσα, τον οποίο ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου.

Ελπίζω να κατορθώσω να προσεγγίσω τις ιδιαίτερες πτυχές του εν λόγω ποιητικού έργου μέσα από την αγάπη μου για τη λογοτεχνία και με αυτήν την ιδιότητα να μεταφέρω τη δική μου ματιά, τη δική μου αίσθηση, τόσο από τη μεριά του λογοτέχνη, όσο και του αναγνώστη. Ο ποιητής μάς έχει δώσει ικανά δείγματα της ποιητικής του γραφής από το 2001 με την ποιητική του σύνθεση με τον ιδιαίτερα πρωτότυπο τίτλο «Τα που θυμάμαι ξιστορώ», τις 4 ποιητικές συλλογές του, τις μεταφράσεις του σε ποιήματα μεγάλων ποιητών, τις βραβεύσεις του σε αρκετά είδη του λόγου σε πλήθος λογοτεχνικών διαγωνισμών. Θα ήθελα να δηλώσω εξ αρχής  με σιγουριά ότι οι «Τροπικοί Δείκτες» είναι μια πολύτιμη ποιητική ανθολογία, άξια να διαβαστεί από όλους μας και να κοσμεί τη βιβλιοθήκη μας.

Ο ποιητής γνωρίζει πολύ καλά το σωστό τρόπο γραφής, τεχνικά, αισθητικά και νοηματικά. Τα κείμενά του είναι καλογραμμένα καθώς είναι άριστος χρήστης της ελληνικής γλώσσας, το λεξιλόγιό του είναι πλούσιο και η γραφή του μοντέρνα και άκρως ευρηματική. Επίσης, η γραφή του χαρακτηρίζεται από έντονο προβληματισμό και εσωτερικότητα, χωρίς να υστερεί σε συναισθήματα και ρομαντισμό. Η ποίηση του Κων/νου Μούσσα είναι συμβολιστική και  αλληγορική, και ταυτόχρονα υποβλητική και υπαινικτική, που αφήνει τη φαντασία του αναγνώστη να περιπλανιέται προς όλες τις κατευθύνσεις, μεταφέροντας στον καθένα μας και κάτι διαφορετικό. Γράφει ο ποιητής στο ποίημα Τροπικοί Δείκτες Νο 10: « Έκοψε ψωμί μόνο για να απελευθερώσει/ τα εκ γενετής έγκλειστα ψίχουλα.»  Η γραφή του μοντέρνα, εκρηκτική και στοχαστική,  αλλά αρκετές φορές με μια νοηματική ασάφεια που αφήνει ελεύθερο τον αναγνώστη να αποκρυπτογραφήσει τη δική του αλήθεια. Γράφει ο ποιητής στο ποίημα «Πρόφαση»: «Άρχισα πάλι να τακτοποιώ τα αιχμάλωτα σώματα/των επιζώντων σκιών/που παραθέριζαν εδώ και χρόνια στη σκόνη./ Ξέρεις τι είναι να έχεις εξασφαλίσει δωρεάν διαμονή στη μνήμη;»

Οι «Τροπικοί Δείκτες» του Κωνσταντίνου Μούσσα είναι ένα άρτιο έργο τέχνης. Δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από έναν πίνακα του εξπρεσιονιστή ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο. Ο ποιητής χρησιμοποιεί μια δική του προσωπική αρχιτεκτονική, χτίζει το ποίημα λέξη-λέξη, στίχο-στίχο, στοχεύοντας στη διάνοια, χωρίς να εγκαταλείπει την αισθητική τής εικόνας, του συναισθήματος και κάποιες φορές του ρομαντισμού. Γράφει ο ποιητής στο ποίημα «Όταν επιστρέφει»: «Θα έρθω, μη με περιμένεις./΄Εχω άραγε μια λευκή τρίχα να κρατώ για σημάδι ειρήνης;/ Θα φοράω τα ίδια ρούχα που θυμάσαι/ για να μη μ’ αναγνωρίσει η απουσία σου.»

Ο ποιητής με έναν μαγικό τρόπο ερωτοτροπεί με τις λέξεις, τα επίθετα που χρησιμοποιεί  είναι τόσο στοχευμένα που ο αναγνώστης νιώθει την έντονη ψυχική διάθεση και τα συναισθήματά του ποιητή κατευθείαν και στη δική του ψυχή. Π.χ. εξόριστες πέτρες, περιττή ανάγκη, ζηλόφθονος χρόνος, ενοικιαζόμενες σελίδες, διψασμένα σκίνα, αρτύσιμα όνειρα, ξεβαμένα δάκρυα, άστεγες συνειδήσεις, φθαρμένο μωσαϊκό, μερικά από τα αναρίθμητα επίθετα που χαρακτηρίζουν τη γραφή του ποιητή και που κανένα δεν περισσεύει.Καμία λέξη δεν επαναλαμβάνεται χωρίς ιδιαίτερο λόγο.  Όλες είναι εκεί για να εκπληρώσουν το χρέος τους με ακρίβεια και ευστοχία. Να πορευτούν στο ταξίδι της γνώσης, του προβληματισμού, της φαντασίας και των αισθήσεων μέσα από την άσβεστη μνήμη. Ο αναγνώστης παρασύρεται στη μεγάλη δραματική και νοηματική θάλασσα του ποιητή και  μαζί με αυτόν, τελικά, θα ολοκληρωθεί και η τελευταία διαδρομή του.

Οι δείκτες λοιπόν, οι «Τροπικοί Δείκτες» του ποιητή, είναι αυτοί που θα μας οδηγήσουν στον τελικό προορισμό που είναι ο στόχος. Ο ποιητής μεταδίδει  στον αναγνώστη την αδήριτη ανάγκη του να φτάσει στην Ιθάκη του. Ο τίτλος της συλλογής άκρως συμβολικός. Ίσως μάθουμε περισσότερα και από τον ίδιο τον ποιητή. Ίσως πάλι και να μη χρειάζεται γιατί το υλικό έχει καταγραφεί στη μνήμη μας και έχουμε ήδη καταλάβει το συμβολισμό του. Ο ποιητής χρησιμοποιεί αρκετές φορές στοιχεία που χαρακτηρίζουν έναν δρόμο, μιαν οδό, ένα δωμάτιο, μια στέγη, ένα μπαλκόνι, μια διασταύρωση, μια παραλία, γεγονός που αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης, ότι  ο προσωπικός τόπος, τα βιώματά του δηλαδή,  είναι μια συλλογική εμπειρία γνώσης και ταυτόχρονα μνήμης που γεννά η μια την άλλη, σε μια διαρκή απόδραση, άραγε από τι; Ή από ποιόν; Πόσο δύσκολο ή εύκολο τελικά είναι να αποφύγεις τη φυγή; Ή είναι καλύτερα να μείνεις και να παλέψεις;

Οι «Τροπικοί Δείκτες» με τους αμέτρητους συμβολισμούς τους δημιουργούν μια άλλη διάσταση γραφής από αυτή που έχουμε συνηθίσει, αρκετά ώριμη και διόλου ανώδυνη, η οποία μάς δείχνει ότι τίποτε δεν είναι εύκολο, και για να δημιουργηθείς, για να υπάρξεις, πρέπει να ξεφύγεις από τις προσωρινές μονιμότητες, τις σύντομες διάρκειες, τις άχρηστες ανάγκες –για να χρησιμοποιήσω και φράσεις τού ποιητή- και να ελευθερωθείς από το διαρκές αδιέξοδο που σε έχει οδηγήσει η μή σταθερότητα και κάθε είδους εξαρτήσεις. Η ποίηση του Κωνσταντίνου Μούσσα με τις στοχευμένες λέξεις σε κάθε στίχο υπαινίσσεται μια υπάρχουσα σταθερή μνήμη σε πράγματα και έργα που δεν τα βλέπουμε, αλλά τα νιώθουμε μέσα από ένα παιχνίδι γνώσης και μνήμης που καταλήγει να παρεμβαίνει ολοκληρωτικά στη λογική μας. Απουσιάζει η λήθη στο σύμπαν του ποιητή και η μνήμη πανταχού παρούσα θυμίζει με ακρίβεια κάθε πτυχή της ύπαρξης και αντιλαμβάνεται «τι γίνεται τελικά το χρώμα/ όταν του λείπει το «ρ».Γράφει ο ποιητής, απευθυνόμενος στη βροχή, στο ποίημα «Τα ονόματα της βροχής»: «Απ΄το πρωί ετοιμάζεσαι να πέσεις πάνω μου με μανία/στα ρούχα και στης πλάτης/ τα δεμένα φτερά.» Ο ποιητής συνομιλεί με τη βροχή, ενώνεται με το υγρό στοιχείο, χρησιμοποιεί τη βροχή για να απελευθερωθεί, η βροχή ξεπλένει,  καθαρίζει, όμως όταν τα φτερά είναι  «δεμένα» οι προσπάθειες άκαρπες…Εδώ, το επίθετο «δεμένα» είναι όλο το νόημα του ποιήματος.

Ο ποιητής γνωρίζει πολύ καλά τον άνθρωπο και τον τιμά σε όλες του τις εκφάνσεις. Αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές του, ακούει τις ικεσίες του, αφουγκράζεται τους φόβους του, τα πάθη του, γίνεται ένα και περιδιαβαίνει στη γνώση του παρελθόντος  που είναι μνήμη με περισσότερα εφόδια και εμπειρίες, για να προχωρήσει τελικά μέχρι το τέλος της διαδρομής, εκεί που σταματούν οι δείκτες και η αποστολή της ζωής έχει εκπληρωθεί. Γράφει ο ποιητής στο ποίημα «Εν καιρώ πολέμου»:«Μισόκλεισα τα μάτια και περίμενα τον εκκωφαντικό ήχο/ της ένοχης απουσίας/σα να έπρεπε απλώς να πονέσω./Κι ας μην ήταν πόνος αυτό που ερχόταν καταπάνω μου/ αλλά θάνατος.»

Ποίηση φορτισμένη με έντονα ψυχικά συναισθήματα, λύπης, φόβου, αγωνίας, απορίας, οδύνης, αλλά και χαράς, προσμονής και έρωτα, καταλήγοντας στο τέλος να διαπιστώνεις ποιος είναι ο προορισμός της ποίησης. Ο οποίος είναι αρχικά να σε προβληματίσει με τα πνευματικά και νοηματικά στοιχεία και τελικά να σε απελευθερώσει και να μετατρέψει την καταιγίδα σε υπέρλαμπρο ήλιο. Οι «Τροπικοί Δείκτες» του Κωνσταντίνου Μούσσα έχουν στόχο το αληθινό πρόσωπό του, είναι ο χαρακτήρας του, τα πιστεύω του και τα ιδανικά του. Ο ποιητής περιπλανιέται «στην πηχτή σκιά των υπογείων, με φόβους που δεν πρόλαβε να χάσει και υποσχέσεις χαμηλής κατανάλωσης ανανεώσιμου συναισθήματος, με τελικό προορισμό μια στάση πριν  κατέβει εκείνη από τη ζωή του.» Όλες οι λέξεις και οι φράσεις ανήκουν στον ποιητή.  Τα ρήματα  διασχίζω, μετακομίζω, απομακρύνομαι, τράπηκα,  υποχώρησα, στην ονομαστική του ενικού παρόντος ή παρελθόντος χρόνου, ρήματα που  συμβολίζουν εκείνον, ως άνθρωπο.   Στοχεύουν στο ανθρώπινο στοιχείο μέσα από τις φυσικές μεταβολές της ύπαρξης,  αβάσταχτες οδύσσειες, υπαρξιακά προβλήματα και μέσα από ψυχικές καταστάσεις. Οι «Τροπικοί Δείκτες» είναι τα βέλη που έχουν εκτοξευθεί προς όλες τις κατευθύνσεις, μέσα από μια γλώσσα  πλέρια νοημάτων και εικόνων  που τη χαρακτηρίζει μια καλλιέπεια λόγου.

Καταλήγοντας, θα ήθελα να κατατάξω τον ποιητή Κωνσταντίνο Μούσσα, χωρίς ίχνος υπερβολής,  στους πλέον ικανούς, σοβαρούς και ελπιδοφόρους ποιητές της νέας γενιάς. Ο χρόνος είναι αυτός που θα φανερώσει το λογοτεχνικό μέλλον του, αλλά ένα είναι σίγουρο. Ότι, καθώς προικισμένος με πολύπλευρες ικανότητες,  σωστές σπουδές και γνώσεις, θα μας προσφέρει τα μέγιστα στη λογοτεχνία του τόπου μας και γιατί όχι και στο εξωτερικό.  Και επειδή ανέφερα παραπάνω ότι οι «Τροπικοί Δείκτες» είναι ένα άρτιο έργο τέχνης, θα κλείσω με αυτό που είπε ο Πώλ Βαλερύ, ένας από τους μεγαλύτερους Γάλλους συμβολιστές ποιητές: «Ένα πραγματικό έργο τέχνης δεν τελειώνει ποτέ».Έτσι εύχομαι και η ποίηση του Κωνσταντίνου Μούσσα να μην τελειώσει ποτέ και πάντα η μούσα της ποίησης να τον ακολουθεί πιστά. Εύχομαι οι «Τροπικοί Δείκτες» να γίνουν φάροι και να μας οδηγήσουν στην αλήθεια, να σπάσουν τις «άχρηστες ανάγκες» μας και η μνήμη μας που είναι η γνώση και η εμπειρία τής ζωής να μείνει για πάντα άσβεστη.

Τζούλια Πουλημενάκου

Ποιήτρια, Μέλος της “Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών”

Παρουσίαση του βιβλίου «Τροπικοί Δείκτες» του κ. Κωνσταντίνου Μούσσα στην αίθουσα εκδηλώσεων των Εκδόσεων «Αλεξάνδρεια»

Αθήνα, 27 Νοεμβρίου  2017