ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

 

Φ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Όποτε να τ’ αφήσεις

Θα’ ναι πάντα νωρίς, το καλοκαίρι

 

Κουρασμένη απ’ τους κολυμβητές

Η θάλασσα ησυχάζει

Ούτε ανάσα

Μοναχά η χρυσόσκονη κι αυτή σαν αθέατη

Που σκορπίζει ο ήλιος

Μυριάδες κόκκοι μιας γύρης που δεν πιάνεται

Παρά μόνο απ’ την ψυχή σου

Διασχίζοντας, άκρη άκρη, στο νερό μοναχικά πρωινά

Βράδια

Βιαστικές περιπολίες του έρωτα

Βλέμματα απύθμενα των ανθρώπων

Που πεινούνε λίγη ακόμη, λίγη ζωή

Και προτού να ξυπνήσουν καν

Σαστισμένοι λύνουν τη βάρκα τους στα ρηχά τ’ ουρανού

Και βγαίνουνε να ψαρέψουνε μέλλον

 

Κάποιοι μαζεύουν τραπεζάκια, καθίσματα

Βιαστικά κλείνουν κι αφήνουν στο τζάμι επιγραφή:

“Καλήν αντάμωση” ή και απλά

“Επιστρέφω αμέσως”

Και δεν επιστρέφουν ποτέ.

 

Ένα καράβι γλιστρά απ’ απέναντι

φορτωμένο τα οπωρικά της Τύχης…

 

ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

 

Από την ποιητική συλλογή “ΤΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ”

Κεφ. Φ (σελ.51-52)

Εκδόσεις ύψιλον/βιβλία

ΑΘΗΝΑ, 2018

~~~~~~~~~~~~

 

OΠΟΥ ΒΑΔΙΖΕΙΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Όπου βαδίζεις γίνεται φθινόπωρο και βράδυ,

Γαλάζιο αγρίμι που ηχεί κάτω από δέντρα,

Έρημη λιμνούλα το βράδυ.

 

Σιγανά ακούγεται των πουλιών το φτερούγισμα

Η θλίψη πάνω από το τόξο των ματιών σου.

Ηχεί το μικρό σου χαμόγελο.

 

Ο Θεός λύγισε τα βλέφαρά σου.

Άστρα ψάχνουν μέσα στη νύχτα του μετώπου σου

το τόξο,

Παιδί της Μεγάλης Παρασκευής.

 

ΓΚΕΟΡΓΚ ΤΡΑΚΛ (1887-1914)

 

Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης

Από το βιβλίο “ΕΞΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ”

ΕΚΔΟΣΕΙΣ GUTENBERG

AΘΗΝΑ, 2015

~~~~~~~~~~~~

 

ΤΑ ΚΡΙΝΑ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ

 Τα κρίνα του φθινοπώρου τα πιο μεθυστικά

προτού να μαραζώσουν και να σβύσουν

τους τελευταίους ανασασμούς ήρθαν γλυκά γλυκά

στα πόδια μου να τους σκορπίσουν.

 

Τ’ αγγελοθώρητα όνειρα των είκοσι χρονώ

το δρόμο τους αγνάντια μου κρατήσαν,

μ’ είδανε μάτια σαν το φως και σαν τον ουρανό

μ’ είδανε σα να μ’ αγαπήσαν.

 

(Κύλα το ρέμα σου βαθύ, της Λύρας ποτεμέ!)

Όνειρα, κρίνα, εκστατική ευτυχία,

ποια ψυχοπόνια υπέρτατη σάς έστειλε σ’ εμέ; …

Ποια, τάχα, υπέρτατη ειρωνία;

 

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (1859-1943)

 

Αρμονία, Α΄(4 Μαρτ.1916) 1, με τον τίτλο “Παθητικά Κρυφομιλήματα”:

Άπαντα, Ζ΄ , 484 ν

 Από την Ανθολογία ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ: Κ.Γ.ΚΑΣΙΝΗΣ

ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ – 2006

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

ΜΙΚΡΗ ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ

 Αυτός ο άνεμος θα μας προδόσει.

 

Μιλώντας παντού,

πως χτες ήταν που κράτησες στα χέρια σου

το χτυποκάρδι ενός φθινοπώρου,

κ’ είδες το λιποψύχισμα μιας πολιτείας στη βροχή.

 

Αυτός ο άνεμος θα μας προδόσει.

 

Σφυρίζοντας παντού,

τι δρόμους μέσα στη νύχτα περπατήσαμε,

σε ποια παράθυρα μάς έφεγγαν τα όνειρα των ανθρώπων,

ποιοι κήποι άνθισαν απ’ την ανάσα μας.

 

Αυτός ο άνεμος θα μας προδόσει.

 

Ολομόναχος ακολουθούσε,

συναθροίζοντας από κάθε βήμα μας τον έρωτα,

την κάθε στιγμή,

που γίνεται κύμα γαλάζιο και μας χτυπά με πάθος.

 

Αυτός ο άνεμος θα μας προδόσει.

 

Το ρίγος πήρε απ’ το κορμί μας,

κι όλο το σθένος, που κλείνει μέσα μας η επιθυμία,

το ύψος απ’ τ’ άστρο, το λυγμό της θάλασσας, την αλλόκοτη πικρία,

που φέρνει το δάκρυ μιας βροχής, όταν κυλά στο πρόσωπο.

 

Αυτός ο άνεμος θα μας προδόσει.

 

Δεν υπάρχει άλλη ώρα να μας καλύψεις,

τώρα είναι που ζει μέσα μας ολοζώντανο το γεγονός,

η αίστηση του νέου χυμού στο αίμα, η χαρά τής συγκατάθεσης,

το ταξίδι στη σιωπή τού χρέους και το τέλος.

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ (1924-2006)

 

Από την ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΠΥΡΟΥ

(σελ.222-223)

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΥ – 1995

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ 

Όταν η σιγαλιά πλατιά θ’ απλώση

στον κήπο μου τη νύχτα, βροχερό

το σύννεφο τον ουρανό θα στρώση

σε μαύρο θόλο πάνω του ιερό.

 

Θα γύρουνε στο μυστικό σκοτάδι

τα δέντρα, οι θάμνοι, αργά την κεφαλή

κ’ ευλαβικά θα ψάλλουν έτσι ομάδι

τη θλιβερή στερνή του προσευχή!

 

Έλα και μεις μαζί την προσευχή μας

στερνή φορά να πούμε. Θ’ ακουστή

στη σιγαλιά παθιάρικη η φωνή μας,

θ’ αντιλαλήση ο θόλος θα σπαστή,

 

το σύννεφο θα κλαίη, θα κλαίμε αντάμα,

θ’ ακολουθάη των δέντρων ο ψαλμός

λυπητερός το σιγαλό μας κλάμα

και θα πυκνώνη η σκοτεινιά χαμός.

 

Ούτε απ’ τ’ αστέρι λάμψη δε θα πέση,

της Μοίρας δε θα δούμε τη μορφή

κ’ ενώ τα χέρια χώρια θα μας δέση,

τα χείλη μας θα λεν την προσευχή.

 

                                                                                              Φθινόπωρο 1923.-

ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ (1902-1930)

 

Από την ποιητική ανθολογία “ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ-ΟΛΑ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ”

“Μιλώ για την αγάπη σου…”

Σειρά: Λογοτεχνική Λέσχη (σελ.162)

Εκδόσεις ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ

ΑΘΗΝΑ, 1998

~~~~~~~~~~~~~~~~

 

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΤΟΠΙΟ 

 Λυσσάει ένας διαβολεμένος αέρας

κι η βροχή δεν πέφτει

δύο διάβολοι αλληλοξεσκίζονται

δύο σκυλιά αλληλοσπαράζονται

φέτος δεν πήγα εξοχή

του χρόνου όμως θα πάω

  από την οδό Αναπαύσεως

αυξήθηκαν τ’ ασφάλιστρα

αυξήθηκαν οι βενζίνες

προσέχετε τους νεκρούς!

και τώρα άρχισε να πέφτει η βροχή.

 

Από την ποιητική συλλογή “Ανάποδα γυρίσαν τα ρολόγια” (1998)

 

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ (1919-2005)

Από την ποιητική ανθολογία “ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ – ΠΟΙΗΜΑΤΑ (1980-1998)” (σελ.102)

ΕΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ

ΑΘΗΝΑ, 2001

~~~~~~~~~~~~~

 

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ [1]

Έλα, με ρόδα του φθινοπώρου

να στεφανώσω τα μαλλιά σου,

αυτά ταιριάζουν ομορφότερα

στη χλωμιασμένην ομορφιά σου.

 

Να τα κοιτάζω που τριγύρω σου

θα πέφτουνε ξεφυλλισμένα,

όπως ολόγυρα στη νιότη σου

τόσα όνειρά μου είδα σβησμένα.

 

Έλα, με ρόδα του φθινοπώρου

να στεφανώσω τα μαλλιά σου

αυτά ταιριάζουν ομορφότερα

στη μαραμένην ομορφιά σου.

 

Να τα κοιτάζω που τριγύρω σου

θε να μαδούνε στον αέρα,

όπως θωρώ και την αγάπη μας

τώρα να σβήνη μέρα μέρα.

~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ [2]

Άσε το φθινόπωρο

γύρω σου να στρώση

τ’ άνθη τα στερνά·

μια ζωή πεθαίνει

μια πνοή περνά –

τάχα σε προσμένει

μια άνοιξη ξανά;

Άσε το φθινόπωρο

γύρω σου ν’ απλώση

μια στερνή ευωδιά·

μια φωνή σωπαίνει,

μια χαρά χαμένη

μέσα στην καρδιά –

τα στερνά τα φύλλα

παίρνει το φθινόπωρο

γύρω απ’ τα κλαδιά.

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ (1868-1920)

Από την ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΠΥΡΟΥ

(σελ.496 και 498))

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΥ – 1995

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

Επιλογή κειμένων, επιμέλεια και μεταφορά στο διαδίκτυο: Τζούλια Πουλημενάκου

(Ιδιωτικό Αρχείο Βιβλιοθήκης)

 

Επί-Λόγου – Λεύκωμα – Σεπτέμβριος 2021

 

 

 

 

 

     

Γράφει ο Πάνος Κούρβας

 

  «ΑΝΤΙΚΛΕΙΑ» έγραφε στην προμετωπίδα. Με μια ρωμαλεότητα εισήλθα στον πετρόχτιστο πύργο της Μάνης και στα ενδότερα μυθολογικά τείχη της φαντασίας φτάνοντας στο κορφινότερο σκαλίδι, εκεί που οι αποχρώσεις του υποσυνείδητου μέσα από στοχαστική ξαστεροσύνη ξετυλίγουν το αφηγηματικό τους έργο.

Μέσα στον γλυκοδιήγητο μονόλογο εύρυθμα φτερουγίζουν αυτούσιοι στίχοι, εξαίσια ποιητικά ινδάλματα δονούν του ψυχισμού τις εσώτερες χορδές με μια γλώσσα προικισμένη με όλες τις νοστιμάδες της ημεροσύνης που ψιλαίνει την αίσθηση και γροικιέται ευχάριστα.

Μια χρυσαυγίζουσα γλώσσα απανθίζει ως μέλισσα στων Μουσών τους λειμώνες αναζητώντας τον ραψωδό με τα κάλλιστα της ρητορικής πολυμάθειας. Στο αυτί Ομηρίζουν με φρονιμάδα οι λέξεις που έχουν ομορφύνει ελληνίζοντας στους στίχους του πρωτοδάσκαλου των στοχασμών.

   Σαν πολυμαθής κεντήστρα η ποιήτρια σιαγμένες έχει τις λέξεις με τον ιδιωτισμό της γλώσσας της. Με εικαστική πένα ιστορεί εικόνες που οι φωνές παρασταίνουν.

    Με φωνή γιομάτη ακκισμούς και χρώμα η μάνα Αντίκλεια ως πνευματική καθοδηγήτρα καθρεφτίζει την Ομηρική εποχή ακόμα και στα κατοπινά Αχερόντια περάσματα φιλεύοντας τα θέλγητρα της μητρότητάς της.

   Η ποιήτρια με την δημιουργική της αλήθεια περνά τις διεισδυτικές της ανιχνεύσεις φανερώνοντας τον πολυπρόσωπο πίνακα του Ομηρικού κόσμου. Με φωτογραφική αναπαράσταση ποτίζει με τα δάκρυα της αρετής τα φυτά της ποιήσεως με τους ημερόβιους ανθούς τους. Σαν αναγνώστης τρόφιμος του μυθολογικού της πολιτισμού γευμάτισα Σπαρτιάτικα το «Λακωνίζειν» του λόγου της, πλέοντας ως άλλος Οδυσσέας στης Ιθάκης της το απέραντο γλωσσικό πέλαγος.

  

Πάνος Κούρβας

Λογοτέχνης

Αύγουστος 2020

 

Σχεδιασμός εξωφύλλου: Μαρίνα Βολάκου

 

 

Επί-Λόγου – Λεύκωμα – Αφιερώματα – Κριτικές Λογοτεχνίας