ΔΙΗΓΗΜΑ  

    Βέβαια, η τύχη της το είχε, κοντά εις όλα τ’ άλλα βάσανά της, να ευρεθή και στο σπίτι της αυτό, όπου εκατοικούσε, εις μέρος τόσον παράμερον, και τόσον ξανοιχτόν συνάμα· σιμά εις τον αιγιαλόν, κατέναντι εις μικράν πλατείαν, και ανάμεσα εις δύο εργαστήρια, το εν σιδηρουργείον, το άλλο βαρελάδικον. Διότι όλα αυτά τα διάφορα μέρη ήσαν ως κυψέλαι, ως σφηκοφωλεαί, όπου εμαζώνοντο καθημερινώς όλες “ο ι    κ λ ή ρ ε ς” της γειτονιάς και του χωρίου, κι’ εθορυβούσαν, κι’ εχαλνούσαν τον κόσμον.

     Νέα όταν ήτον η Μαχώ, εν όσω είχε ακόμα ελπίδα, ν’ αποκτήση κι’ αυτή τέκνον, εσυνήθιζε ν’ αγαπά ό,τι σήμερον ωνόμαζε “κλήρες”, τα παιδιά του κόσμου. Αλλ΄αφού είχε κάμει τόσα ταξίματα και μετεχειρίσθη ψευτογιατρικά, κι’ επήγε δύο τρεις φορές στα “Θέρμα”, και η στείρωσίς της δεν εθεραπεύθη, και δεν ημπόρεσε να καρπογονήση – τώρα, τελευταίον, εξενιτεύθη και ο σύζυγός της, κι’ αυτή πλέον ήρχισε να γηράζη – δεν ημπορούσε πλέον να υποφέρη τα μικρά παιδία· καθίσταντο λίαν οχληρά!

     Διότι, ο γιαλός είχε βάρκες, και μέσα στις βάρκες επηδούσαν οι κ λ ή ρ ε ς, κι’ εφώναζαν, και ατακτούσαν· αν ήτον καλοκαίρι, πρωϊ, βράδυ, μεσημέρι, δεν έπαυαν να κολυμβούν κι’ εβουλιούσαν τις βάρκες, κι’ έκαναν διαβολεμένο θόρυβον· και η μικρά πλατεία είχε δέντρα, κι’ επάνω στα δέντρα ανερριχώντο οι κλήρες, κι’ έτρωγαν μισοάγουρα τα μούρα και τα ζίζυφα, κι’ εκυνηγούσαν τα πουλιά, κι’ έσπαζαν τα κλωνάρια· και κανέν απ’ αυτά δεν έπιπτε ποτέ κάτω να μισερωθή, δια να πάρουν φόβον τ’ άλλα. Και από το εν εργαστήριον ο βαρελάς ήτον άνθρωπος μαλακός κι’ επέτρεπεν εις τις κλήρες να κυλούν τα βαρέλια, να του χαλούν τα στεφάνια, να κάμουν ώρες-ώρες τρομερόν βόμβον εις την γειτονιάν. Και όσον δια τους δύο αδελφούς γύφτους του άλλου εργαστηρίου, ο μάστρο-Γιάννης, όσον και αν τα εμάλωνε, δεν ημπορούσε να τα περιορίση· και ο Γιάλα-Ντρίτσας επικαλούμενος, ο άλλος αδελφός, ήτον πάντοτε σχεδόν μεθυσμένος κι’ οι μάγκες είχαν εύρει με αυτόν καλή διασκέδασιν. Εκτυπούσαν κι’ έσπαζαν τους φυσητήρες, έκλεπταν τεμάχια σιδήρων, του ήρπαζαν τις βρεχτούρες, και τον εκυνηγούσαν με αλλαλαγμούς και φωνές.

– Γιάλα-Ντρίτσα! Γιάλα-Ντρίτσα!

     Δίπλα εις το σπίτι της θειάς Μαχώς, εκατοικούσε η Αφροδώ, με τον άντρα της και τα παιδιά της. Η Αφροδώ είχε – πώς τα μοιράζει ο Θεός! – οκτώ παιδιά, όλο κορίτσια! Εν μόνο αγόρι είχε κάμει, και ως δια να διορθωθή το πανόραμα της φύσεως, της το είχε πάρει ο χάρος. Κάποια εχθρά της στρίγκλα, τις οίδε ποία, της είχε ρίξει τα κορίτσια επάνω στον γάμον της, όταν ανεγινώσκετο ο Αρραβών. Δεν είχαν λάβει πρόνοιαν οι δικοί της, να της βάλουν το Τετραβάγγελον εις τον κόρφον της. Άλλως, ο πενθερός της, έλεγαν, ότι εδιάβαζε τον Σολομωνικήν, και ίσως εκείνη η αμαρτία να είχε φθάσει…

    Είχεν οκτώ κορίτσια, όλα ως αραπάκια, το εν μελανώτερον του άλλου. Αλλ’ όταν έφθαναν το εν μετά το άλλο, και πολύ σύντομα, εις την ήβην, όλα εξάσπριζαν, ωμόρφαιναν, εγίνοντο αγνώριστα… Αυτά κατορθώνει η δημιουργός μήτηρ, η φύσις!

    Η θειά Μαχώ, “σαν ψέμματα, σαν αλήθεια”, της είχε ζητήσει να της δώση εν των κορασίων της, να το υιοθετήση. Η Αφροδώ, με όλας τα ανάγκας της (ο σύζυγός της, χωρικός, είχεν μικράν τινα κτηματικήν περιουσίαν), αδιστάκτως ηρνήθη!…

    Μίαν χρονιάν, όταν ήλθεν η Μεγάλη Εβδομάς, από την Τετάρτην εσπέρας, καθώς διεκόπησαν τα μαθήματα του δημοτικού σχολείου, όλες οι “πανούκλες” του χωριού, του σχολείου, και του δρόμου, είχαν κολλήσει γύρω, εις την μικράν πλατείαν και εις το σιδηρουργείον, κι’ έκαμνον δαιμονικόν θόρυβον. Απαιτούσαν από τον Γιάλα-Δρίτσαν να τους δώση μεγάλα καρφιά, “τζαβόττες”, δια να καίουν τα καψύλια των. Άλλοι εζητούσαν επιτακτικώς να τους κατασκευάση μικρά “κανονάκια”. Έψαλλον τον στίχον του άσματος:

 Χαλκιά, χαλκιά, φτιάσ’ μας καρφιά,

φτιάσ’ μας πειρούνια τρία

ο σκύλος ο παράνομος…

    Η βρεχτούρα έπαιζε μέγα μέρος εις όλην αυτήν την διαμάχην και την στιχομυθίαν. Την μίαν την είχαν κλέψει οι μάγκες, και την έβρεχαν με θαλάσσιον νερόν, ο Γιάλα – Δρίτσας τούς εφοβέριζε με την άλλην.

    Εις επίμετρον, ο νέος δήμαρχος, όστις είχε εκλεχθή το έτος εκείνο, θέλων να νεωτερίση και να μιμηθή ό,τι γίνεται εις τας πόλεις είχε διατάξει να κατασκευασθή εξέδρα επί της μικράς πλατείας, δια να ψαλή η Ανάστασις. Ο ναός απείχε περί τα διακόσια βήματα. Επάνω εις τους δοκούς και εις τα ξύλα και τα σκελετά εκείνα, εκόλλησαν όλες οι “κλήρες” και δεν εξεκολλούσαν. Περισσότερον θόρυβον έκαμνον αυτοί παρά όσην δουλειά οι μαστόροι, από το πρωί ως το βράδυ· ωμοίαζον με μυίγες, οπού είχαν πέσει επάνω εις κολλητικόν γλυκύ στρώμα. Παν νεοφανές πράγμα ήτο δι’ αυτούς ανέκφραστος αγαλλίασις.

    Η πτωχή η “Άκληρη”, δεν ετόλμα πλέον ν’ ανοίξη παράθυρον, να τους επιπλήξη. Είχε διδαχθή εκ πικράς πείρας, ότι το “να τους μαλώνη” τις ήτο δι’ αυτούς μεγάλη διασκέδασις· και άλλο καλλίτερο δεν εζητούσαν, ειμή να εύρουν πλάσμα τι, να κάμνη το σοβαρόν, δια να τον πάρουν “στο μεζέ”. Προ πολλού καιρού ήδη είχε λάβει τα μέτρα της, να μην παραπονήται ποτέ, αλλά να υποφέρη εν άκρα υπομονή. Το οποίον είναι σπανία φρόνησις, και δι’ άνδρα ακόμη.

    Τέλος ήλθεν η νύκτα του Μεγάλου Σαββάτου. Τα μεσάνυκτα εψάλη η Ανάστασις, επί της εξέδρας, κατά τα σχέδια του νέου δημάρχου. Όλος ο κόσμος εστάθη γύρω εις την εξέδραν, οι γυναίκες ολίγον παραπίσω. Η θεία Μαχώ, μαζύ με άλλας δύο ή τρεις, χήρας ή γραίας, εστάθησαν έξω της γυναικείας θύρας του ναού, κι’ εθεώντο μακρόθεν.

   Γυναίκες τινες εγόγγυσαν, ότι δεν ήκουον ή ότι δεν έβλεπον καλά τα εν τη εξέδρα. Εσυμπέραναν μόνον ότι εψάλλετο το “Χριστός ανέστη” από τας σταυροειδείς ανακινήσεις των λαμπάδων, και από τα ολίγα τρουμπόνια που έπεσαν.

    Πλησίον εις τον όμιλον των χηρών και των γεροντισσών ήλθεν εν δεκαετές παιδίον, το οποίον δεν εφαίνετο ευχαριστημένον. Ήτο μακρυνός ανεψιός της Μαχώς. Μία εκ του ομίλου ήτο η μητέρα του. Ήτο το μόνον παιδίον, το οποίον ήτο κάπως συμπαθές εις την “άκληρη”.

– Ιπέρσ’ ήταν καλά, θειά Μαχώ, είπεν αποτείνας τον λόγον προς την θείαν του.

 “Ιπέρσι”, καθώς ενθυμείτο η Μαχώ, έβρεχε, και η Ανάστασις δεν είχε ψαλή εις τον ύπαιθρον. Αλλ’ ίσως ο μικρός ενθυμείτο εν πυροτέχνημα το οποίον εκάη από παραθύρου γειτονικής οικίας.

– Τάχα θα ζήσουμε και του χρόνου, παιδάκι μ’ ; είπεν η Μαχώ.

     Το παιδίον, απογοητευμένον ήδη, είχεν αρχίσει να χάνη το ιδανικόν του, κι’ ελυπείτο το παρελθόν.

     Η γραία ανησύχει δια το μέλλον.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα “Ακρόπολις”, 17 Απριλίου 1905

 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ (1851-1911)-Από το Ανθολόγιο Διηγημάτων

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ-

ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΙΙ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

                                                     2η Έκδοση-Εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ- ΑΘΗΝΑ, 2011

Πηγή φωτογραφίας στην αρχή του κειμένου: ebooks4greeks.gr

Επιλογή κειμένου και μεταφορά στο διαδίκτυο: Τζούλια Πουλημενάκου

(Προσωπικό Αρχείο Βιβλιοθήκης)

Επί-Λόγου – Λεύκωμα – Απρίλιος 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π.ΚΑΒΑΦΗΣ (29/4/1863-29/4/1933)

ΤΕΙΧΗ

 Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ

μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.

Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.

Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.

Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. (1896)

 ~~~~~~~~

 ΕΝΑΣ ΓΕΡΟΣ

 Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος

σκυμένος στο τραπέζι κάθετ’ ένας γέρος·

με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά.

Και μες στων άθλιων γηρατειών την καταφρόνεια

σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια

που είχε και δύναμι, και λόγο, κ’ εμορφιά.

Ξέρει που γέρασε πολύ· το νοιώθει, το κυττάζει.

Κ’ εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει

σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό.

Και συλλογιέται η Φρόνησις πως τον εγέλα·

και πως την εμπιστεύονταν πάντα – τι τρέλλα! –

την ψεύτρα που έλεγε: “Αύριο. Έχεις πολύν καιρό”.

Θυμάται ορμές που βάσταγε· και πόση

χαρά θυσίαζε. Την άμυαλή του γνώσι

κάθ’ ευκαιρία χαμένη τώρα την εμπαίζει.

…Μα απ’ το πολύ να σκέπτεται και να θυμάται

ο γέρος εζαλίσθηκε. Κι αποκοιμάται

στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι. (1897)

~~~~~~~~~~~~~~~~

ΔΕΗΣΙΣ

Η θάλασσα στα βάθη της πηρ’ έναν ναύτη. –

Η μάνα του, ανήξερη, πιαίνει κι ανάφτει

στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί

για να επιστρέψει γρήγορα και ναν’ καλοί καιροί –

και όλο προς τον άνεμο στήνει τ’ αυτί.

Αλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή,

η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη,

ξεύροντας πως δεν θάλθει πια ο υιός που περιμένει. (1898)

~~~~~~~~~~~~~~~~

ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ

μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ

για νάβρω τα παράθυρα. – Όταν ανοίξει

ένα παράθυρο θάναι παρηγορία. –

Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ

να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.

Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει. (1903)

~~~~~~~~~~~~~~~~

 ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ

 Την μια μονότονην ημέραν άλλη

μονότονη, απαράλλαχτη ακολουθεί. Θα γίνουν

τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι –

ή όμοιες στιγμές μάς βρίσκουνε και μας αφίνουν.

Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.

Αυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει·

είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα.

Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει. (1908)

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~

 ΕΠΗΓΑ

 Δεν εδεσμεύθηκα. Τελείως αφέθηκα κ’ επήγα.

Στες απολαύσεις, που μισό πραγματικές,

μισό γυρνάμενες μες στο μυαλό μου ήσαν,

επήγα μες στην φωτισμένη νύχτα.

Κ’ ήπια από δυνατά κρασιά, καθώς

που πίνουν οι ανδρείοι της ηδονής. (1912)

 ~~~~~~~~~~~~~~~~

 ΓΙΑ ΝΑΡΘΟΥΝ

 Ένα κερί αρκεί. Το φως του το αμυδρό

αρμόζει πιο καλά, θάναι πιο συμπαθές

σαν έρθουν της Αγάπης, σαν έρθουν η Σκιές.

Ένα κερί αρκεί. Η κάμαρη απόψι

μα μην έχει φως πολύ. Μέσα στην ρέμβην όλως

και την υποβολή, και με το λίγο φως –

μέσα στην ρέμβην έτσι θα οραματισθώ

για νάρθουν της Αγάπης, για νάρθουν η Σκιές. (1920)

 ~~~~~~~~~~~~~~~~

 ΕΙΣ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ

 Σαστίσαμε στην Αντιόχειαν όταν μάθαμε

τα νέα καμώματα του Ιουλιανού.

Ο Απόλλων εξηγήθηκε με λόγου του, στην Δάφνη!

Χρησμό δεν ήθελε να δόσει (σκοτισθήκαμε!),

σκοπό δεν τόχε να μιλήσει μαντικώς, αν πρώτα

δεν καθαρίζονταν το εν Δάφνη τέμενός του.

Τον ενοχλούσαν, δήλωσεν, οι γειτονεύοντες νεκροί.

Στη Δάφνη βρίσκονταν τάφοι πολλοί. –

Ένας απ’ τους εκεί ενταφιαμένους

ήταν ο θαυμαστός, της εκκλησίας μας δόξα,

ο άγιος, ο καλλίνικος μάρτυς Βαβύλας.

Αυτόν αινίττονταν, αυτόν φοβούνταν ο ψευτοθεός.

Όσο τον ένοιωθε κοντά δεν κόταε

να βγάλει τους χρησμούς του· τσιμουδιά.

(Τους τρέμουνε τους μάρτυράς μας οι ψευτοθεοί).

Ανασκουμπώθηκεν ο ανόσιος Ιουλιανός,

νεύριασε και ξεφώνισε: Σηκώστε, μεταφέρτε τον,

βγάλτε τον τούτον τον Βαβύλα αμέσως.

Ακούς εκεί; Ο Απόλλων ενοχλείται.

Σηκώστε τον, αρπάξτε τον ευθύς.

Ξεθάψτε τον, πάρτε τον όπου θέτε.

Βγάλτε τον, διώξτε τον. Παίζουμε τώρα;

Ο Απόλλων είπε να καθαρισθεί το τέμενος.

Το πήραμε, το πήγαμε το άγιο λείψανον αλλού.

Το πήραμε, το πήγαμε εν αγάπη κ’ εν τιμή.

Κι ωραία τοόντι πρόκοψε το τέμενος.

Δεν άργησε καθόλου, και φωτιά

μεγάλη κόρωσε: μια φοβερή φωτιά:

και κάηκε και το τέμενος κι ο Απόλλων.

Στάχτη το είδωλο· για σάρωμα, με τα σκουπίδια.

Έσκασε ο Ιουλιανός και διέδοσε –

τι άλλο θα έκαμνε – πως η φωτιά ήταν βαλτή

από τους Χριστιανούς εμάς. Ας πάει να λέει.

Δεν αποδείχθηκε· ας πάει να λέει.

Το ουσιώδες είναι που έσκασε. (1933)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π.ΚΑΒΑΦΗΣ (1863-1933)

Από τα ανθολογούμενα ποιήματα “ΚΑΒΑΦΗΣ-ΑΠΑΝΤΑ”

ΠΟΙΗΜΑΤΑ (1896-1933 – Τόμος Β΄)

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΝΤΑΖΗ ΦΥΚΙΡΗ

ΑΘΗΝΑ, 1982

Επιλογή ποιημάτων και μεταφορά στο διαδίκτυο: Τζούλια Πουλημενάκου

(Προσωπικό Αρχείο Βιβλιοθήκης)

Επί-Λόγου – Λεύκωμα – Αφιερώματα – Απρίλιος 2021

Πηγή: https://thf.gr/el/events/filelliniki-moysiki-o-mperlioz-kai-i-epanastasi-gallikos-filellinismos/

Επί-Λόγου – Εκδηλώσεις – Aπρίλιος 2021

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Aστραπή ζωής

Συγγραφέας: Μαργαρίτα Αρβανίτη

 Κατηγορία: Ποίηση

Εικαστικά: Aντώνης Απέργης

ISBN: 978-960-382-025-3

Eκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ – 2021

****

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αγαπητέ αναγνώστη,

Ποίημα το ποίημα, καρέ-καρέ ξεδιπλώνω εντός τις αναζητήσεις μου σχετικά με τις συμπεριφορές της ζωής και την πάλη των αντιθέτων που τη διέπουν, στην επιθυμία μου να εντοπίσω τι περιμένει η ζωή από εμάς προκειμένου να κρατηθούμε μέσα της και να αξιωθούμε να βρούμε τη δική μας θέση στον κόσμο. Με λόγο λιτό και τοποθετήσεις πειθαρχημένες στη σύντομη μορφή ποίησης χαϊκού και τάνκα, επιχειρώ να μεταλλάσσω τα ερωτηματικά που βάζει η ζωή με τα προβλήματά της, σε θαυμαστικά μιας ζωής θαυμαστής όπως την επιθυμούμε!

Προσωπική η ευθύνη της διαμόρφωσης της ποιότητας της ζωής μας. Εύκολο δεν είναι, αναγκαίο όμως είναι γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς για τον εαυτό μας κανείς δεν θα το κάνει για μας.

Παράλληλα με τα ποιήματα πορεύονται από κοντά με τη δική τους αυτονομία οι εικόνες έργων ζωγραφικής του μεγάλου εικαστικού Αντώνη Απέργη. Με τέχνη ξεχωριστή και τεχνική προσωπικού χαρακτήρα, ο καλλιτέχνης με παλέτα χρωμάτων μοναδική από τις πιο απαλές αποχρώσεις έως τα πιο σκούρα χρώματα, «εικονοποιεί» την ομορφιά του κόσμου, της φύσης, της ζωής, υπονοεί όμως και την αγωνία, την μοναξιά, τα βάσανα του ανθρώπου που βιώνει μέσα στη κοινωνία του, όπου καλείται να κάνει την υπέρβαση! Να κάνει την αναστροφή από τα δύσκολα και δυσάρεστα που αντιμετωπίζει στα αντίθετά τους, που υπάρχουν στον αντίποδά τους, προκειμένου να ζήσουμε τα όμορφα και ευχάριστα που επιθυμούμε να έχουμε στη ζωή μας.

Ο καλλιτέχνης στην πολύχρονη καλλιτεχνική του πορεία ευρισκόμενος σε συνεχή εικαστική διερεύνηση του κόσμου που τον περιβάλλει, επιδιώκει την επικράτηση του ωραίου και επιθυμητού στο έργο του, γι΄ αυτό και όλοι οι πίνακές του, ανεξάρτητα του μηνύματος που θέλουν να επικοινωνήσουν, εντυπωσιάζουν με την ομορφιά που έχουν και τα πολλά συναισθήματα που γεννούν!

Η ζωή βάζει προβλήματα που μπορεί να λύσει και περιμένει από εμάς βάσει των κανόνων και απαιτήσεων που τη διέπουν, με δικές μας πράξεις να οδηγηθούμε στη λύση.

Ο στίχοι των ποιημάτων μου με τη δική τους αυτονομία και κοινό σημείο αναφοράς με τα έργα του Αντώνη Απέργη το Όραμα για όμορφη ζωή, έρχονται να προσεγγίσουν την προσπάθεια πώς μπορεί να γίνει το πέρασμα από το Όραμα στη Πράξη! Αυτή την αναγκαιότητα επιχειρώ..

Η καλύτερη στιγμή είναι η συνάντηση του δημιουργού με σένα αναγνώστη. Τα βιβλία βρίσκονται σε «ομηρία» και αρχίζουν να ζουν τον προορισμό τους όταν βρίσκουν μια θέση στη καρδιά σου.

Προσδοκώ τα ποιήματα να κερδίσουν το ενδιαφέρον σου!

Στο μοίρασμα είναι η χαρά!

Μαργαρίτα Αρβανίτη

Αστραπή ζωής η κάθε μας στιγμή συμπυκνωμένη

****

Ο ήλιος βγαίνει,

παραδώσου ψυχή μου.

Ζήσε το θαύμα!

****

Για κάθε στιγμή

μια λιγότερη μένει.

  Απόλαυσέ την!

****

 Πορεία ζωής.

Με το ξεκίνημά της

αρχή του τέλους.

****

Περί ανεκπλήρωτων ερώτων, επιθυμιών…

****

Στέρεες μέρες

επιθετικά ίσως

τις διέλυσαν.

    ****

 Ανεκπλήρωτα

λεηλατούν τις νύχτες.

Μας βασανίζουν.

Στρατοπεδεύουν εντός

επιζητώντας λύσεις.

****

 Παραδόθηκα.

Ήττα εύκολη πολλή

για τέλος καλό.

****

 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ

Η δική μου ιστορία…

Γεννήθηκα στην Αθήνα. Το πατρικό μου σπίτι στη μέση της μεγάλης οικογενειακής αυλής δίπλα στην αγαπημένη μου μουριά, έγινε ο πρώτος χώρος γνωριμίας με τον κόσμο γύρω μου! Η γεύση από τα μούρα που έβαφαν μαβιά τα χέρια μου όταν τα μάζευα τις άπειρες ώρες χαράς που πέρναγα μέσα στην αγκαλιά της, οι ζεστές μέρες καλοκαιριού που έστρωνα μια κουρελού κάτω από τη πλούσια φυλλωσιά της και διάβαζα εκεί τα αγαπημένα μου κόμικς, εικονογραφημένα κλασσικά και βιβλία ενώ εκείνη μού χάριζε την ευεργετική δροσιά της, συνοδεύουν έως σήμερα τις όμορφες αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων.

Μεγάλωσα μέσα στη φροντίδα των πέντε οικογενειών της αυλής, των γονιών μου, των θείων και των θειάδων μου μαζί και των γιαγιάδων μου, η αγάπη και η φροντίδα των οποίων με έκαναν καλύτερο άνθρωπο με την επιθυμία να θέλω και εγώ με τη σειρά μου να μοιράζομαι με τους συνανθρώπους μου την αγάπη που εισέπραξα από τους δικούς μου. Βασική αξία της ζωής μου η οποία καθορίζει καταλυτικά και τον συγγραφικό μου λόγο.  Σπούδασα σχέδιο Δομικών και Τοπογραφικών μελετών και εργάστηκα στον ιδιωτικό τομέα από όπου και συνταξιοδοτήθηκα. Το πιο σημαντικό στη ζωή μου είναι η γνωριμία με τον άνδρα μου Αντώνη Αρβανίτη, έρωτας και μέντορας της ζωής μου και τα 2 παιδιά που αποκτήσαμε. Και οι τρεις τους είναι τα καμάρια μου. Τους ευχαριστώ που υπάρχουν και δίνουν νόημα, ουσία και πληρότητα στη ζωή μου.

Το ενδιαφέρον μου για τις τέχνες και τα γράμματα ξεκίνησε μέσα από τις σχολικές δραστηριότητες τις οποίες μεγαλώνοντας στήριξα με αντίστοιχες σπουδές για να μπορώ όχι μόνο να τις χαίρομαι αλλά δημιουργώντας η ίδια να μπορώ να εκφράζομαι μέσα από αυτές. Η ποίηση είναι από τις πρώτες αγάπες. Η γνωριμία μου μαζί της έγινε στη Τετάρτη τάξη του Δημοτικού όταν με παρότρυνση της χαρισματικής μου δασκάλας έγραψα το πρώτο μου ποίημα που γέννησε τη μαγεία της έκφρασης με ρίμα και μέτρο σαν τέρψη και  άσκηση νου η οποία μετεξελίχθηκε στα ώριμα χρόνια που ακολούθησαν με την έκδοση των ποιημάτων μου, σε κανάλι επικοινωνίας με το αναγνωστικό κοινό. Στη μουσική έκανα σπουδές κλασσικής και μοντέρνας κιθάρας και εργάστηκα σαν μουσικός παραγωγός προγραμμάτων ελληνικής μουσικής στο ραδιόφωνο. Ασχολήθηκα θεωρητικά με το θέατρο και την εξέλιξή του.  Στη ζωγραφική, είχα την τιμή και την χαρά να έχω δάσκαλο τον εξαιρετικό άνθρωπο και διακεκριμένο ζωγράφο Αντώνη Απέργη. Οι εικόνες των έργων του κοσμούν και τις σελίδες των ποιημάτων μου.

Η αγάπη μου για την Αθήνα, τη πόλη που με «ανέθρεψε», με ώθησε για πολλά χρόνια στην φωτογράφηση των αρχαιολογικών χώρων και των ιστορικών μνημείων της πόλης, μεράκι που με οδήγησε στην αγάπη μου για την φωτογραφία γενικότερα. Έχω συγκεντρώσει πλούσιο φωτογραφικό υλικό για έκδοση λευκώματος της πόλης των Αθηνών.  Η φωτογράφηση των αρχαιολογικών χώρων των παραλίων της Μ. Ασίας με οδήγησε στην εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας και στη μετάφραση των ποιημάτων του τούρκου ποιητή Ορχάν Βελί Κανίκ ο οποίος μαζί με τον Ναζίμ Χικμέτ ανήκει στους κορυφαίους ποιητές του τόπου του. Η συλλογή αυτή με τον γενικό τίτλο «Εμένα οι ωραίοι αυτοί καιροί με εξόντωσαν» σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ.

Έχω ασχοληθεί με βιβλιοκριτικές, παρουσιάσεις βιβλίων και κείμενα, ποιήματα και συνεντεύξεις μου περιέχονται σε site, ανθολόγια και λογοτεχνικά έντυπα. Είμαι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Επιθυμώ μέσα στη γενικότερη συλλογική και συγγραφική προσπάθεια να είμαι κυρίως χρήσιμη με τον λόγο μου για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον, για μας και τα παιδιά μας!

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

(2021) Αστραπή ζωής, Ποίηση (Εκδόσεις Κάκτος)

(2018) Ανα-κατευθύνσεις, Ποίηση (Εκδόσεις Κάκτος)

(2017) Ξεπέρνα τον φόβο – ζήσε το θαύμα, Μυθιστόρημα (Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη)

(2015) Του έρωτα και της ζωής, Ποίηση (Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη)

(2013) Ανεκπλήρωτοι έρωτες, Ποίηση (Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία)

Επί – Λόγου – Λεύκωμα – Απρίλιος 2021

Την πάσα αυγή, γιατρέ, με τα χαράματα

Πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα ντουφεκίζεται.

 ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ (1902-1963)

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΟΥΦΑΛΟ

 Έχω απάνω στο τραπέζι μου

τη φωτογραφία του ανθρώπου

με το άσπρο γαρούφαλο –

που τον ντουφέκισαν

                                  στο μισοσκόταδο

πριν απ’ την αυγή,

                       κάτω απ’ το φως των προβολέων.

Στο δεξί του χέρι

                              κρατάει ένα γαρούφαλο

πούναι σα μια φούχτα φως

                              απ’ την ελληνική θάλασσα.

Τα μάτια του τα τολμηρά,

                             τα παιδικά

κοιτάζουν άδολα

κάτω απ’ τα βαριά μαύρα τους φρύδια.

Έτσι άδολα –

όπως ανεβαίνει το τραγούδι

σα δίνουν τον όρκο τους

  οι κουμμουνιστές.

Τα δόντια του είναι κάτασπρα –

                                    ο Μπελογιάννης γελά.

Και το γαρούφαλο στο χέρι του

είναι σαν το λόγο πούπε στους ανθρώπους

τη μέρα της λεβεντιάς –

                                        τη μέρα της ντροπής.

Αυτή η φωτογραφία

                                       βγήκε στο δικαστήριο

ύστερ’ απ’ την καταδίκη σε θάνατο.

 Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Σοβιετική Γυναίκα” τον Απρίλη του 1952

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ

  Μονάκριβή μου!

             Στο τελευταίο γράμμα σου:

                    “X ά ν ω   τ ο   ν ο υ,

                            ε μ α ύ ρ ι σ ε   η   ψ υ χ ή   μ ο υ!”

                                                                       μου λες,

“α ν   σ ε   κ ρ ε μ ά σ ο υ ν

                         κ α ι   α ν   σ ε    χ ά σ ω”

                                   μου λες,

                                        “π ά ε ι    η    ζ ω ή    μ ο υ”

Θα ζήσεις, γυναικούλα μου, καιρό

και σαν καπνός η θύμησή μου θα χαθεί,

θα ζήσεις της ψυχής μου αδελφή.

Πάνω από χρόνο δεν κρατεί

στον εικοστό αιώνα

                         η θλίψη γι’ άνθρωπο νεκρό.

– Να με κρεμάσουν, λέει,

και να κουνιέμαι στο σκοινί!

Ω, τέτοιο θάνατο

                          φριχτό

                          δε δέχεται η καρδιά μου!

Και όμως ναι,

να με πιστέψεις, συ, αγαπημένη,

αν είν’ ένας κατσίβελος

                                με χέρι τριχωτό

μαύρη θηλιά

                              στην τραχηλιά

                                                       να μου περάσει,

άδικα κει θα μένει,

                  τ’ αδίκου θα προσμένει,

                  στη γαλανή ματιά μου

                 να δει λιγοψυχιά.

Εγώ μες στα θολώματα

                        της ύστερης αυγής μου

θα δω μορφές συντρόφων μου

                       τα μάτια της καλής μου

και μόνο εν’ ατέλειωτο

                                      τραγούδι μου θα είναι

                                      η πίκρα της ζωής μου.

Καλή μου!

Καλόκαρδή μου μέλισσα

με μάτια πιο γλυκά

                                κι απ’ το μέλι

ρωτιέμαι πως το θέλησα

και στάγραψα αυτά:

                                πως ζήτησαν στη δίκη

                                μια τέτια καταδίκη.

Η δίκη μόλις άρχισε

– το ξέρεις –

                               κι είναι δύσκολο πολύ

να πάρουν τη ζωή μου.

                               Σα λάχανα – δεν το μπορούν –

                                                      να παίρνουνε κεφάλια.

Ξέχαστα όμως πια αυτά,

                                        σαν πιθανότητα θολή,

κι αν έχεις τίποτε λεφτά

                                       αγόρασέ μου ένα βρακί

                                                                          από μαλί

γιατί το πόδι πάλι με πονάει

και μην ξεχνάς:

                                άντρα σαν έχεις φυλακή

                                κακό από τη σκέψη σου

                               δεν πρέπει να περνάει.

 Φυλακές Προύσας

11 του Νοέμβρη 1933

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ΑΥΤΟ ΕΙΝ’ ΟΛΟ

 Ζω στη φεγγοβολή

                          που προχωράει

ολόγιομα είν’ τα χέρια μου

                          με πόθους

κι ο κόσμος είναι όμορφος πολύ,

                          μοσκοβολάει.

Τα μάτια μου λιμπίστηκαν

                         τα δέντρα

τα δέντρα που γιομίσανε ελπίδες

                        και ντύθηκαν την πράσινη στολή

το λιόχαρο δρομάκι προχωράει

                        σ’ ολόδροσο χαλί

κι απ’ το φεγγίτη με καλεί

                       στις πράσινες νησίδες

Κι ούτε μυρίζομαι τα φάρμακα

                       τ’ αναρωτήριο πια δε μου βρωμάει

– θ’ ανοίξουν τα γαρύφαλα

                      – η ώρα η καλή! –

Τι τάχα αν είσαι φυλακή;

                     – Να μη λυγάς!

                     αυτό είν’ όλο.

                     Δεν είναι άλλη συμβουλή.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ΣΤΗΘΑΓΧΗ *

 Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα

Η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται

Με τη στρατιά που κατεβαίνει προς το Κίτρινο Ποτάμι.

Κ’ ύστερα, να, γιατρέ, την πάσα αυγή

Την πάσα αυγή, γιατρέ, με τα χαράματα

Πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα ντουφεκίζεται

Κ’ ύστερα, να σαν οι φυλακισμένοι γέρνουνε στον ύπνο

Και σβήνουν στο νοσοκομείο τα τελευταία βήματα

Τραβάει ολόισια, γιατρέ, η καρδιά μου,

Τραβάει, γιατρέ, στην Ιστανμπούλ, σ’ ένα παλιό ξύλινο σπίτι.

Κ’ ύστερα, δέκα χρόνια τώρα, να, γιατρέ

Που τίποτα δεν έχω μες στα χέρια μου να δώσω στο φτωχό λαό μου

Τίποτα πάρεξ ένα μήλο

Ένα κόκκινο μήλο, την καρδιά μου.

Κ’ είναι, γιατρέ απ’ αφορμή όλα τούτα

Που μες στα στήθεια μου έχω τούτη την αρρώστια.

Όμως, γιατρέ, και μ’ όλα τα ντουβάρια που μου κάθονται στα στήθεια

Κοιτάω τη νύχτα ανάμεσα απ’ τα κάγκελα

Κι όλη η καρδιά μου αντιχτυπά και στο πιο μακρινό αστέρι. (1948)

 ΝΑΖIM ΧΙΚΜΕΤ (1902-1963)

Ποιητής – Δραματουργός

Η μετάφραση των ανωτέρω έργων έγινε από ομάδα Ελλήνων επιστημόνων των Σοσιαλιστικών χωρών και ανατυπώνονται από την έκδοση εξωτερικού του Εκδοτικού “ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ”.

 * Το ποίημα “ΣΤΗΘΑΓΧΗ” είναι σε ποιητική απόδοση του μεγάλου μας Γιάννη Ρίτσου που στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον μουσικοσυνθέτη Θάνο Μικρούτσικο.

Από την ποιητική συλλογή “ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ – ΠΟΙΗΜΑΤΑ”

(Εκλογή από το έργο του)

Εκδόσεις “ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗ”

ΣΤ.ΚΥΠΡΑΙΟΣ & ΣΙΑ Ε.Ε.

Επιλογή ποιημάτων και μεταφορά στο διαδίκτυο : Τζούλια Πουλημενάκου (Προσωπικό αρχείο βιβλιοθήκης)

Επί – Λόγου – Λεύκωμα – Απρίλιος 2021