Παρουσίαση του βιβλίου "ΧΡΥΣΗ ΛΑΣΠΗ" της Ελισάβετ Ιακωβίδου (της Τζούλιας Πουλημενάκου)

Γράφει η Τζούλια Πουλημενάκου

«Ποτέ ως τώρα δεν είχε αισθανθεί τόσο έντονη την παρουσία ενός απόντα. Κι ο θάνατος αυτός πήρε τη μορφή της ατάραχης νύχτας δίχως φεγγάρι, μόνο με αμέτρητα φωτεινά αστέρια, που σχημάτιζαν δάκρυα στην ουράνια απεραντοσύνη και στάλαζαν πάνω στο ήδη νοτισμένο χώμα του γλυκού φθινοπώρου.Ποτέ πριν στη ζωή της δεν είχε νοιώσει αυτό το αδηφάγο χέρι να της σκίζει τα σωθικά κι εκείνη να μην μπορεί να κάνει τίποτα για να το εμποδίσει. Μόνο το ένιωθε να μπαίνει βαθιά μέσα της και να την πονάει, να την κομματιάζει, κι αυτή η αστείρευτη αγριάδα σταματημό δεν είχε.

Κοιτούσε μόνο ψηλά με απόγνωση και μέσα στο αδιάκριτο έρεβος τ’ ουρανού, διέκρινε το χέρι μιας γυναίκας που της έγνεφε. Μια μοναδική πηγή ζωής, μέσα στο μαύρο παγωμένο θόλο της δικής της ανυπαρξίας». Ε.Ι.

Κι όπως ο Αμερικανός ποιητής Έζρα Πάουντ είχε πει : «Καλοί συγγραφείς είναι αυτοί που χρησιμοποιούν μια γλώσσα αποτελεσματική. Που είναι, δηλαδή καθαρή και ακριβής», έτσι και η συγγραφέας του βραβευμένου μυθιστορήματος «Χρυσή Λάσπη» Ελισάβετ Ιακωβίδου, μέσα από την εξαιρετική λογοτεχνική γραφή της κατάφερε να κάνει τη λάσπη της ζωής των τσιγγάνων «χρυσή» κάτω από τα πύρινα χρώματα του ήλιου. Η γραφή της συγγραφέως καταφέρνει να προσεγγίσει μαζί με το όνειρο και τη λογική τού να είσαι ελεύθερος και να παλεύεις για αυτό το ύψιστο αγαθό. Μέσα σε μια κοινωνία που η μοίρα των ανθρώπων είναι καθορισμένη από το πρώτο λεπτό της ζωής τους, η συγγραφέας σε κάνει να βλέπεις τους τσιγγάνους Ρομά με πιο συμπαθητική ματιά και να γίνεσαι ένα μαζί τους και στο τέλος να τους θαυμάζεις για τη δύναμη, τις αξίες και τα πρότυπά τους. Μέσα από τις διεκδικήσεις και τα δεινά τους, να ωριμάζει η έννοια της ελευθερίας, μετατρέποντας τις δυσκολίες τους σε όνειρα, που –άραγε-, μπορούν να πραγματοποιηθούν;

«Το να είσαι συγγραφέας δε σημαίνει να κηρύττεις μιαν αλήθεια, σημαίνει να ανακαλύπτεις μια αλήθεια.», είχε πει ο Τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα.

Κι εδώ, η Ελισάβετ Ιακωβίδου έχει πετύχει αυτό ακριβώς. Να ανακαλύψει μιαν αλήθεια. Κατ΄αρχήν, με την εξαιρετική λογοτεχνική γραφή της και την ικανότητα τής εναλλαγής του συναισθήματος και της λογικής, έπειτα, με τις σκέψεις και τις ιδέες της να πραγματεύεται διαχρονικές αξίες και τέλος με την αισθητική της άποψη στα γεγονότα, είτε αυτά είναι αληθινά είτε είναι μυθοπλασία. Και η αλήθεια στη «Χρυσή Λάσπη» βρίσκεται ακριβώς μέσα σ’ αυτά τα χώματα, τα αναμεμειγμένα με νερό, που ήταν και το μοναδικό παιχνίδι των παιδιών των τσιγγάνων. Η αλήθεια της ύπαρξης μιας φυλής, που είναι αδήριτα δεμένη με αυτή τη λάσπη που χρυσίζει την άνοιξη από τον ήλιο και που η ανάγκη για καλύτερη ζωή για τους περισσότερους, είναι ανύπαρκτη.

Η ιστορία ξεκινά από κάποιο σημείο στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην οροσειρά της Πίνδου, με ενδιάμεσα περάσματα από τα Βαλκάνια και τη χώρα των Ρως και τέλος την Κωνσταντινούπολη των ευγενών και των αυτοκρατόρων.

Γράφει η συγγραφέας: “Άρχισε να κουνάει τα χέρια της σαν απελπισμένες φτερούγες πουλιών που αργοπεθαίνουν και δεν μπορούν πια να πετάξουν. ΄Ηταν σίγουρη πια, ότι κι αυτή είχε λουστεί από το φως και τα χρώματα της σελήνης. Ήταν πλέον ευδιάκριτη όπως κι αυτοί που τη σίμωσαν. Το ριζικό της ήταν γραμμένο, της το είχε δείξει η μπάμπω της, λίγο πριν πεθάνει.”

Hρωίδα του βιβλίου η μικρή Καρμελίτα, μια τσιγγανοπούλα με ταλέντο και εξυπνάδα, που γεννήθηκε σ’ αυτή τη «Χρυσή Λάσπη», σε μια φυλή που το μέλλον της ήταν καθορισμένο από πριν γεννηθεί, με ένα γολγοθά ζωής μπροστά της, με οδυνηρές απώλειες και απογοητεύσεις, που ακόμα και η ίδια δεν τις φανταζόταν.

Θα μπορέσει να ξεφύγει από τη μοίρα της, από τη λάσπη που η ζωή την πέταξε; Θα μπορέσει να βρει τη δύναμη να αλλάξει την πορεία της και να ανακαλύψει το δρόμο της αληθινής ευτυχίας; Θα καταξιωθεί ποτέ από κάποια κοινωνία σαν επαγγελματίας, σαν ολοκληρωμένη γυναίκα και σαν ελεύθερος άνθρωπος; Θα τελειώσει η «Οδύσσεια» της Καρμελίτας; Kαι ποιο θα είναι το τίμημα που θα πληρώσει; Θα ζήσει την καλύτερη ζωή που ονειρεύεται;

Ερωτήματα που η ίδια θα πρέπει να τα απαντήσει με πόνο ψυχής και σώματος. ΄Ενας αγώνας δύσκολος. ΄Ετσι άλλωστε δεν είναι και ο αγώνας της ζωής;

Διαβάζοντας το βιβλίο, νιώθεις κι εσύ ένα με τους ήρωες, συμμετέχεις, αγαπάς, συμπονάς, τραυματίζεσαι, απογοητεύεσαι, αλλά περισσότερο βιώνεις, αυτό που η φυλή αυτή έχει γεννηθεί… την ελευθερία… Νιώθεις την ανάγκη αυτών των ανθρώπων να θέλουν να μείνουν σε ένα τόπο, αλλά ταυτόχρονα να μην τους στερείς και την ελευθερία τους στις πράξεις, στον τρόπο ζωής και στα συναισθήματά τους. Η «Χρυσή Λάσπη» είναι ένα μυθιστόρημα που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με την καθαρή και άρτια λογοτεχνική του έκφραση και ταυτόχρονα συναρπάζει με τη φαντασία και την πλοκή των ηρώων του. Είναι ένα ταξίδι στους ορατούς και αόρατους ρόλους της ζωής, που άλλοτε δυσκολεύουν και προβληματίζουν και άλλοτε στέκονται σαν φωτεινοί φάροι και σε προστατεύουν από τις πιο οδυνηρές καταστάσεις.

Το βιβλίο είναι γεμάτο ανατροπές. Εκεί που νομίζεις ότι όλα έχουν τελειώσει, και δεν υπάρχουν άλλα δεινά στο διάβα της ζωής των ηρώων, εκεί σ΄αυτές τις μαγικές σελίδες, συμβαίνει κάτι άλλο, ανατρεπτικό, αναπάντεχο, που σε συνεπαίρνει και σε κρατά σε αγωνία μέχρι το τέλος. Λαχτάρα για λύτρωση, αγάπη και έρωτας, αγωνία, δύναμη και αγώνας, πόνος και δάκρυα… μια συνεχής αναζήτηση καταστάσεων και συναισθημάτων που κάνει αυτό το βιβλίο να το λατρέψεις. Μια πορεία στο άπειρο για την αναζήτηση του ιδανικού, του ονείρου, της αλήθειας, αλλά και της ίδιας της ζωής, μέσα από τη λάσπη που χρυσίζει, ανάμεσα στην ύπαρξη και την ανυπαρξία, σε μια αδιάστατη αλλά πολύ πραγματική ταυτόχρονα Οδύσσεια, που οδηγεί τελικά τον αναγνώστη να πιστέψει, πως η λάσπη μπορεί να γίνει «χρυσή» με δύναμη και αγώνα ψυχής…

Τελειώνοντας, θα ήθελα να μεταφέρω το δικό μου μήνυμα που απεκόμισα διαβάζοντας αυτό το εξαιρετικό βιβλίο της Ελισάβετ Ιακωβίδου. Ας ακολουθήσουμε αυτό το ταξίδι στο φως, όσο κι αν η πορεία του είναι οδυνηρή και ο αγώνας δύσκολος. Όσο κι αν το τίμημα είναι μεγάλο. Αξίζει να βγούμε από το σπήλαιο της άγνοιας, που μας κρατά ομήρους, δεμένους με τα δεσμά της προκατάληψης, κι ας αναζητήσουμε κι εμείς τη δική μας Ιθάκη, σπάζοντας τις αλυσίδες και όπως η Καρμελίτα, έτσι κι εμείς, να μετατρέψουμε τη δική μας καθημερινή λάσπη, σε μια «χρυσή» πορεία προς το φως!

Τζούλια Πουλημενάκου

Από την παρουσίαση του βιβλίου “Χρυσή Λάσπη” της Ελισάβετ Ιακωβίδου Αγερανός Μάνης “Εlise Cottage” , 26 Μαρτίου 2016