"ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1966-2002" του Τόλη Νικηφόρου

Αφιερώματα ποίησης

ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ

Ποιητική συλλογή “Οι άταφοι” (1966)

κατάγγιχτα στη νύχτα και την άσφαλτο

τα τείχη

η θάλασσα

οξυγώνια χτίσματα λογχίζουν τον ουρανό

καράβια σταχτωμένα από σιγή

της πολιτείας τα νεφελώματα

ρομφαίες στο νερό

μυριόχρωμες

βραχνές φωνές

αποχαμένες πριν την άρθρωση

στου μπετόν τους σπόνδυλους

γαλήνη

πηχτό το μαζούτ

πέτρα ο κάμπος

κάτω από του βορρά τον άνεμο

ως τα τεφρά βουνά

σφραγίδες του ορίζοντα

(…)

(απόσπασμα)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική συλλογή “Αναρχικά” (1979)

“Χρέος”

χρωστάμε μόνον

σε κείνους που πολύ αγάπησαν

και ζήσανε την πίκρα

χρωστάμε μόνον

σε κείνους που πολύ αγωνίστηκαν

και ζήσανε την ήττα

χρωστάμε μόνον

σε κείνους που πολύ ονειρεύτηκαν

και ζήσανε τον εφιάλτη

χρωστάμε μόνον

σε κείνους που περιφρονήσανε τον θάνατο

και πέθαναν

κι είναι νεκροί

κι ανθίζουν

και μυρώνουνε το χώμα

χρωστάμε μόνον

το φως του κόσμου

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Ο μεθυσμένος ακροβάτης” (1979)

“ποιητής”

εγώ δεν γράφω στίχους

δεν τραγουδάω

σαν προαιώνιος κατακλυσμός

κλονίζω τα ίδια φράγματα

σαν την πανούργα θάλασσα

κατατρώω τον ίδιο βράχο

σαν πεισματάρης γύφτος

δουλεύω το ίδιο φυσερό

ανάβω την ίδια φλόγα

κολλάω αφίσες με το σάλιο μου

σκίζω στολές

τσακίζω αλύπητα παράσημα

χορεύω στις ανύποπτες πλατείες σας

μπερδεύω τους λογαριασμούς σας

ανοίγω το κλουβί να φτερουγίσετε

αδειάζω ένα τσουβάλι ζωφραφιές στα πόδια σας

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Το μαγικό χαλί” (1980)

“τα μάτια του πάνθηρα”

είδα τα φοβερά μάτια του πάνθηρα

κόκκινα απ’ την προσμονή

μια νύχτα κατασκότεινη είδα εσένα

όχι το δικό μου αίμα

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Ελεύθερος σκοπευτής” (1982)

“ποίηση 1982”

οι δικές μας οι λέξεις

είναι λέξεις σκληρές και μεγάλες

μυτερές σαν καρφιά

λέξεις όπως το ξεραμένο πύο

μαύρες όπως τα φλέμματα

που βγάζουνε κάθε πρωί τα σωθικά μας

οι καπνοδόχες των εργοστασίων

τα τραίνα που αναπόδραστα ακολουθούν τις ράγες

κόκκινες λέξεις

όπως ο ήλιος ο μοναδικός

και το λουλούδι που σπαραχτικά ανθίζει

σε στεγνό και κατάμαυρο χώμα

οι δικές μας οι λέξεις

είναι λέξεις γυμνές

λέξεις γεμάτες τραύματα

συστατικά στοιχεία, αναγραμματισμοί

και μόρια της ίδιας αγωνίας

οι δικές μας οι λέξεις

προκηρύξεις κι αφίσες του τοίχου

φωτισμένα παράθυρα στο σκοτάδι της νύχτας
που αφυπνίζουν την πόλη

όταν κλείνει με πείσμα τα μάτια

στη γραφή του θανάτου

αυτές οι τελευταίες λέξεις

πριν κάθε εκτέλεση

πριν κάθε μεταμφίεση του καθημερινού θανάτου

τα δικά σου είναι δάχτυλα που γνωρίζουν το χάδι

είναι λέξεις κραυγές

οιμωγές και ελπίδες

που δοξάζουν το φως

που μετράνε με δέος το μπόι τους

και δεν τρέμουν

ίσως κάποτε τα δικά μας παιδιά

να μιλήσουν με άλλη φωνή

να βαδίσουν με ξένοιαστο βήμα

πάνω στις νότες της δικής μας μουσικής

και στους κυβόλιθους του δικού μας αγώνα

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Ο πλοηγός του απείρου” (1986)

“γράμμα”

Στην Ισιδώρα

συγχώρα με για τον βαρύ χειμώνα

σου αναγγέλλω την επιστροφή των πελαργών

και σου χαρίζω δυο μικρά ποιήματα

να στροβιλίζονται στον κήπο σου

σαν ανοιξιάτιες νιφάδες

είσαι καλά;

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Ξένες χώρες” (1991)

“μοναξιά”

έρημος είναι μια θάλασσα χωρίς νερό

θάλασσα είναι μια έρημος χωρίς άμμο

μια έρημος και μια θάλασσα συνθέτουν τον ουρανό

ένα θε κι ένα ου

όπου καταποντίζεται πλησίστια η ψυχή μου

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική συλλογή “Το διπλό άλφα της αγάπης” (1994)

“αιώνια λάμψη του προσωρινού”

με χαίτη φεγγαροσυρμή

βλέμμα της γης στον ουρανό

αχ καθαρόαιμο φαρί

αχ άνοιξη

μήνυμα του θνητού στο ακαταμέτρητο

σιγά σιγά πως γλύστρησες στη φρονιμάδα

στον παγωμένο βάλτο της

αιώνια λάμψη του προσωρινού

πώς έσπασες τα φτερωτά σου πόδια

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Την κοκκινόμαυρη ανεμίζοντας της ουτοπίας” (1997)

“δωρεά”

τίποτα και ποτέ δεν μου χαρίσατε

τίποτα και ποτέ εγώ δεν θέλησα

άλλος σε μένα δώρισε

σ’ άλλον οφείλω

όσα σ’ εσάς απλόχερα επιστρέφω

από την εύνοια και τον έπαινο

εγώ που διάλεξα την εξορία

ζω στη δικη μου χώρα

αυτή που αύριο εσείς θα ονομάζετε πατρίδα

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Χώμα στον ουρανό” (1998)

“λουσμένη στην ομίχλη όπως το σαββατόβραδο”

λουσμένη στα δεκαοχτώ σου χρόνια θα σε περιμένω,

λουσμένη στην ομίχλη όπως το σαββατόβραδο, ένα

όνειρο του φανοστάτη πάνω απ’ τη θάλασσα, εκεί

που ο δρόμος μόλις άρχισε, εκεί που κάνει η δίψα το

αδύνατο να ανθίσει, εκεί που η προσμονή θαμπά

φωτίζει χιλιάδες μυστικά και θαύματα

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο” (1999)

“όταν ανθίζει κρύβεται”

στους πίνακες απλώνονται χρώματα μυστικά, τα

πιο ωραία ποιήματα γράφονται χωρίς λέξεις, όταν

ανθίζει κρύβεται και με τους ήχους χάνεται το κάτι

αυτής της άλλης μουσικής, και εμφανίζονται σκιές,

θρυμματισμένα σύμβολα, ίχνη που οδηγούν σε νέα

αινίγματα, και η σιγή, η απόλυτη πυκνότητα, το

ανέκφραστο λυτρωτικό σαν μοίρα, σαν πατρίδα

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ποιητική Συλλογή “Ένα λιβάδι στην ομίχλη που ονειρεύεται” (2002)

“ποίηση, 2”

όταν λυγίζει από καρπούς ένα μοναχικό κλαδί στον

άνεμο, όταν στην προαιώνια θάλασσα αστράφτει

ένας κόκκος άμμου, όταν του ναυαγού η ψυχή

ανεμίζει στον άδειο ορίζοντα, όταν η βεβαιότητα

του τίποτα προστίθεται στον πόνο κι όμως η κάθε

λέξη σχηματίζεται με αγάπη, όταν τα πάντα παραμένουν

ανεξήγητα κι όμως ανοίγει ένας φεγγίτης στις μυστικές

προσβάσεις τ’ ουρανού. όταν αυτόν τον δρόμο μόνο

ξέρεις, τον δρόμο μέσα στην ομίχλη

ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ

Από την Ποιητική Ανθολογία “Ο ΠΛΟΗΓΟΣ ΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ”

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1966-2002

ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ/2004

Βιογραφικό συγγραφέα:

Γιος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία, ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε από το Κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάσθηκε κυρίως ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο και ταξίδεψε σε πολλές χώρες.

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε δέκα ευρωπαϊκές γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Για το παραμύθι του Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας τού απονεμήθηκε το βραβείο μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας της «Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς» το 1989 και για τη συλλογή διηγημάτων του Ο δρόμος για την Ουρανούπολη το κρατικό βραβείο διηγήματος το 2009.

Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58 λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ – Ελογοκρίθη, Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου», που προβλήθηκε με επιτυχία στο 17^ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε αίθουσες βιβλιοθηκών και από την ΕΡΤ 3.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

ΠΟΙΗΣΗ: Οι άταφοι/ Θεσσαλονίκη, 1996 // Αναρχικά/ Θεσσαλονίκη, 1979 // Ο μεθυσμένος ακροβάτης, Θεσσαλονίκη, 1979 // Το μαγικό χαλί/ Θεσσαλονίκη, 1980 // Με τη φωτιά στα μάτια (συγκεντρωτική έκδοση των τριών προηγούμενων και της ανέκδοτης συλλογής Ελεύθερος σκοπευτής)/ Θεσσαλονίκη, 1982 // Ο πλοηγός του απείρου/ Θεσσαλονίκη, 1986 // Ξένες χώρες/ εκδ.Νέα Πορεία/ 1991 // Το διπλό άλφα της αγάπης/ εκδ.Νέα Πορεία, 1994, εκδ.Παρατηρητής, 2002 // Την κοκκινόμαυρη ανεμίζοντας της ουτοπίας/ εκδ. Νέα Πορεία, 1997 // Χώμα στον ουρανό/ εκδ. Νέα Πορεία, 1998 // Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο/ εκδ. Νέα Πορεία, 1999 // Ένα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύεται/ εκδ.Νέα Πορεία, 2002 // Ο πλοηγός του απείρου (ποιήματα 1966-2002), εκδ. Νέα Πορεία, 2004 // Μυστικά και θαύματα, ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας/ εκδ.Μανδραγόρας, 2007 // Το μυστικό αλφάβητο/ εκδ. Μανδραγόρας, 2010 // Μια κιμωλία στον μαυροπίνακα/ εκδ.Μανδραγόρας, 2012 // Ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα (32 ποιήματα για τη Θεσσαλονίκη (1966-2013)/ εκδ. Μανδραγόρας, 2013 // Φωτεινά παράθυρα/ εκδ. Μανδραγόρας, 2014 Ρίγος αιχμάλωτο στον ήχο της φωνής σου – 63 ποιήματα για τον έρωτα και την αγάπη (1966-2015)/ εκδ.Μανδραγόρας, 2015 // Φλόγα απ’ τη στάχτη/ εκδ. Μανδραγόρας, 2017 // Ίχνη του δέους, επιλεγμένα ποιήματα 1966-2017, εκδ. Ρώμη, 2018 // Κόκκινες πηχτές σταγόνες/ εκδ. Μανδραγόρας, 2019 //Φαντάσματα/εκδ. Μανδραγόρας,2020// El Piloto del Infinito, 45 ποιήματα μεταφρασμένα στα ισπανικά από τον José Antonio Moreno Jurado, Σειρά El Arbol de la Luz 6, Το Φωτόδεντρο, Pantilla Libros Editores Libreros, Sevilla, Espana, 2020

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ: Αλμπατζάλ ή πώς βούλωσα τα μεγάφωνα/ Θεσσαλονίκη, 1971 // Εγνατία οδός/ εκδ. Νέα Πορεία, 1973 // Ονειροπολών εγκλήματα/ Θεσσαλονίκη, 1976,1977 // Τα μάτια του πάνθηρα/ εκδ. Νέα Πορεία, 1996 // Νόστος/ εκδ. Νέα Πορεία, 2000 // Ο δρόμος για την Ουρανούπολη / εκδ. Νεφέλη, 2008 (κρατικό βραβείο διηγήματος) // Αγνώστου στρατιώτου/ εκδ. Μανδραγόρας, 2016 // Από το τίποτα σαν θαύμα ξαφνικά-ιστορίες ποιημάτων/εκδ.Μανδραγόρας, 2018 // Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς, διηγήματα/ εκδ. Μανδραγόρας, 2020

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ: Η γοητεία των δευτερολέπτων/ εκδ. Νέα Πορεία, 2001 // Το κίτρινο περπάτημα στα χόρτα/ εκδ. Νεφέλη, 2005 // Η εξαίσια ηδονή του βιασμού/ εκδ. Νεφέλη, 2006 // Έρημο νησί στην άκρη του κόσμου/ εκδ. Νεφέλη, 2009

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ (για μεγάλους) : Ένα παραμύθι για όλους/ εκδ. Πασχάλης, 1984 // Νόσιλκα/ εκδ. Α.Σ.Ε., 1989 // Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας/ εκδ. Ο.Μ.Ε.Π., 1996 (βραβείο Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς)

Επί – Λόγου – Λεύκωμα – Μάρτιος 2021